O tym, że zdrowie jest najważniejsze wie chyba każdy. Szczególnie po pięćdziesiątce, gdy zaczynamy odczuwać dolegliwości związane z wiekiem. W aptece wydajemy krocie, zwłaszcza że oprócz leków z recepty często dokupujemy jeszcze suplementy diety. Tymczasem kluczem do zachowania zdrowia (a przy okazji pieniędzy w portfelu) jest właśnie sama dieta. Niebagatelną rolę odgrywają tu potrawy przygotowane z ryb.

Ryby – co potwierdziły najróżniejsze badania – przedłużają młodość, chronią przed wieloma chorobami, dobrze wpływają na nasze samopoczucie, na nasz wygląd i... intelekt. A w dodatku są bardzo smaczne. Ich korzystny wpływ odczujemy w każdym wieku!

Lekarze różnych specjalności są zgodni - ryby to niezwykle wartościowy pokarm. Prof. dr hab. n. med. Wojciech Maksymowicz, specjalista neurochirurg twierdzi, że dieta to kluczowa sprawa. Na co dzień nie myślimy o tym, ale poprawę zdrowia całego społeczeństwa i znaczne wydłużenie życia człowieka obserwowane w ciągu ostatnich 20 lat zawdzięczamy głównie przekształceniu diety. Nastąpiła zasadnicza zmiana podejścia do tłuszczów nienasyconych występujących głównie w mięsie ryb morskich. Mózg potrzebuje wyjątkowo sprawnego ukrwienia. Wszelkie kłopoty, które pojawiają się z wiekiem związane są właśnie z jego niedokrwieniem. Można temu zapobiegać systematycznie jedząc potrawy z ryb.

Ryba naprawdę wpływa na wszystko! A jej dobroczynne działanie zaczyna się już w życiu płodowym. Badania dowiodły, że dzieci matek, które w czasie ciąży jadły dużo ryb są inteligentniejsze, bardziej komunikatywne i sprawniejsze niż ich koledzy, których matki stroniły w tym czasie od produktów rybnych. Okazało się, że dieta bogata w ryby wpływa korzystnie na rozwijający się mózg dziecka. Ryby zawierają bowiem liczne mikro- i makroelementy, które mają istotny wpływ na m.in. różnicowanie komórek nerwowych i syntezę hormonów tarczycy, które znacząco wpływają na rozwijający się system nerwowy u dziecka, a w przyszłości - na jego inteligencję. Przyszłym mamom poleca się więc dietę rybną ze względu na tzw. żywieniowe programowanie genetyczne.

Jedzenie ryb przedłuża życie. W latach 70. w Grenlandii potwierdzono naukowo bardzo wysoką zależność między ilością kwasów tłuszczowych w diecie Eskimosów a niewystępowaniem u nich chorób serca i dolegliwości związanych z układem krążenia. Podobne badania przeprowadzono później wśród mieszkańców Alaski i Portugalii. Portugalczycy stwierdzili, że mieszkańcy wiosek znajdujących się w głębi kraju, spożywający mniej ryb, czterokrotnie częściej zapadają na choroby serca i układu krążenia, które kończą się zgonem, w porównaniu do mieszkańców wiosek rybackich. Wiemy też, że to Japończycy żyją najdłużej. Prof. Suzuki przeprowadził badania wśród mieszkańców japońskiej wyspy Okinawa, gdzie podstawą diety są głównie ryby. Tam średnia długość życia człowieka to 82 lata.

Chirurdzy polecają dietę rybną swoim pacjentom, ponieważ dostarcza ona niezbędnych składników mineralnych, wpływających na prawidłową kondycję oraz współdziałanie wszystkich układów (nerwowego, krwionośnego, kostnego, pokarmowego, mięśniowego) i narządów organizmu. Dieta bogata w ryby przyczynia się do szybkiego i dobrego gojenia się ran.

Kardiolodzy również są przychylni daniom rybnym. Wszystkim chorobom, które są związane z miażdżycą (zawał serca, udar mózgu, choroba naczyń obwodowych) można zapobiegać przez stosowanie odpowiedniej diety, czyli m.in. jedzenie przynajmniej trzech posiłków składających się z ryb w tygodniu. Z tych najłatwiej dostępnych polecany jest dorsz, ponieważ to stosunkowo tłusta ryba morska zawierająca dużo składników, które działają protekcyjnie na nasz układ krążenia. Spożywając ryby będziemy mieli więcej dobrego cholesterolu.

Ryby są źródłem cennych składników odżywczych, takich jak:

•  dobrze przyswajalne, pełnowartościowe białko o wysokiej wartości odżywczej,
•  fosfor, potas, wapń i magnez oraz mikroelementy (średnia zawartość wapnia w tuszach ryb jest prawie 10-krotnie wyższa niż w wołowinie),
•  witaminy z grupy B, a także A i D – ryby słodkowodne zawierają dużo witaminy A, której nie ma, tak chętnie jadane przez nas mięso wieprzowe, a tylko śladowe ilości zawiera mięso wołowe,
•  kwasy tłuszczowe omega-3, obniżające poziom złego cholesterolu, wzmacniające odporność organizmu, zmniejszające stany zapalne, korzystnie wpływające na krzepliwość krwi, na rozwój i funkcjonowanie systemu nerwowego, pracę mózgu i funkcjonowanie pamięci, zdolność uczenia się, zapamiętywania, odporność na stres, zwiększające ostrość widzenia.

Wbrew powszechnej opinii przygotowanie smacznego dania z ryby nie musi być trudne i trwać długo. W sklepach można kupić sprawione i poporcjowane ryby, które wystarczy doprawić ulubionymi przyprawami i dosłownie wrzucić na ruszt. Pieczona ryba smakuje wyśmienicie. Wspaniałym przysmakiem jest również ryba upieczona w cieście – aby nie straciła soczystości należy ją piec w folii aluminiowej w temperaturze do 200 st. C. Równie łatwo można przygotować rybę na patelni. Ryba będzie soczysta, a dodatkowo zyska chrupiącą skórkę, jeśli przed smażeniem obtoczymy ją w mące. Aby mięso nie rozpadło się na patelni wcześniej należy skropić je sokiem z cytryny. Jednym z najzdrowszych sposobów przyrządzania ryb jest gotowanie. Ryby wkładamy do wrzącego wywaru warzywnego i gotujemy – niezbyt długo, żeby nie rozgotować (dzwonka i filety gotujemy ok. 20 min., a całe ryby 45-60 minut). Filety i całe ryby można również gotować na parze – ryba się przy tym nie rozgotowuje, nie wysycha i zachowuje smak. Godne polecenia są również ryby duszone – najlepiej je dusić na małym ogniu, ułożone miedzy warzywami.

Statystyczny Polak zjada ok. 13 kg ryb i przetworów rybnych rocznie. To o połowę mniej niż mieszkańcy innych krajów europejskich i kilkakrotnie mniej od światowych liderów - Japończyków (rocznie 65 kg na osobę) i Norwegów (46 kg). W Polsce wciąż jest jeszcze wiele do zrobienia...Spotykać się z rybką powinniśmy więc jak najczęściej!

Przygotowując potrawy z ryb dla siebie, dla swojego partnera pomyślmy też o naszych dzieciach i wnukach. Smaki wyniesione z domu pamiętamy przecież przez całe życie. Podając ryby - smacznie, prosto, według ulubionych przepisów - przekażemy następnym pokoleniom nie tylko rodzinne ciepło i domową atmosferę, ale i nawyk procentujący długim, dobrym zdrowiem.