Badanie, choć na pierwszy rzut oka przeraża, to jednak jest kluczowym elementem diagnostyki w obrębie przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. Umożliwia obejrzenie wnętrza tych narządów, ułatwia ocenę błon śluzowych, ukazuje żylaki przełyku, owrzodzenia, nadżerki i polipy.
Kiedy w XIX wieku podejmowano pierwsze próby przeprowadzenia gastroskopii badanie to nie tylko przerażało ze względu na wprowadzaną do przełyku sztywną rurę, ale i było niebezpieczne dla zdrowia pacjenta. Współczesne endoskopy w niczym nie przypominają wspomnianych rur, ponieważ są giętkie i cieńsze. Mieszczą w sobie m.in. światłowód i kanał roboczy, przez który można wprowadzać narzędzia służące do pobierania materiału oraz wykonywania zabiegów terapeutycznych podczas badania endoskopowego. Pobrany w ten sposób materiał z przełyku, żołądka lub dwunastnicy przesyła się następnie do badania histopatologicznego, cytologicznego lub mikrobiologicznego - mówi lek. med. Paweł Mika z Pracowni Endoskopii Scanmed Multimedis w Krakowie.
Szkoła przetrwania podczas badania
W przypadku gastroskopii trzy elementy są bardzo ważne, by zabieg nie przysporzył nam dużego strachu. Przede wszystkim musimy się do niego przygotować, mówi dr Paweł Mika: Pacjent musi się zgłosić na badanie na czczo, czyli nie może jeść 6 godzin przed zabiegiem oraz pić 4 godziny przed zabiegiem. Po drugie Pacjent powinien mieć ze sobą aktualne wyniki badań wskaźników krzepliwości krwi oraz wynik badania w kierunku wirusowego zapalenia wątroby. Bardzo ważne jest także i to, by lekarz kierujący na badanie przygotował odpowiednio Pacjenta, jeśli ten stosuje leki przeciwkrzepliwe – tacy Pacjenci wymagają szczególnego przygotowania do badania endoskopowego ze względu na ich bezpieczeństwo.
Istotną kwestią jest także współpraca z lekarzem podczas badania oraz jego empatia, komentuje specjalista Scanmed Multimedis: aby badanie przebiegło sprawnie lekarz musi być w kontakcie z Pacjentem, a co ważniejsze Pacjent musi wiedzieć, jak przebiega takie badanie i jakie są jego etapy. Informuję Pacjentów także o małych niedogodnościach towarzyszących badaniu, którymi nie może się on w ogóle przejmować, tym bardziej, że nie zawsze ma na nie wpływ. Współpraca z lekarzem to jedyna szansa na to, by 10 minut czy kwadrans minął Pacjentowi w przyjaznej atmosferze. Myślę, że to bardzo ważne, by Pacjent czuł wsparcie i zrozumienie ze strony lekarza.
ABC endoskopii
Badanie endoskopowe wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, czyli w tym przypadku znieczulane jest gardło. Pacjent podczas badania pozostaje w pozycji leżącej, na lewym boku z nieco uniesioną górną połową ciała. Pacjentowi zakłada się następnie plastikowy ustnik, poprzez który lekarz wprowadza końcówkę gastroskopu. Następnie Pacjent na polecenie lekarza uruchamia odruch połykania umożliwiając tym samym bezpieczne i sprawne wprowadzenie gastroskopu do przełyku. Po wprowadzeniu endoskopu pod kontrolą obrazu endoskopowego wziernik jest powoli przesuwany do żołądka, a następnie dwunastnicy. Lekarz w tym czasie może szczegółowo ocenić stan błony śluzowej badanych narządów oraz wykryć wszelkie nieprawidłowości.
Dlaczego gastroskopia jest tak ważna?
Badanie ma ogromne znaczenie zarówno w diagnostyce, jak i w terapii schorzeń przełyku, żołądka i dwunastnicy. Diagnostyka endoskopowa pozwala uwidocznić patologiczne zmiany w zakresie górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jest ona także skuteczną metodą leczenia. Przy jej użyciu możemy usuwać polipy i ciała obce, tamować krwawienia, leczyć żylaki przełyku czy też poszerzać powstałe zwężenia. Gastroskopia umożliwia także, dzięki zastosowaniu narzędzi, pobieranie materiału do badań histopatologicznych, cytologicznych i mikrobiologicznych. Badania te niejednokrotnie pozwalają ocenić zaawansowanie zmian patologicznych pod kątem onkologicznym oraz pod kątem wielu innych schorzeń. Ponadto badanie endoskopowe służy również do monitorowania gojenia się wrzodów żołądka oraz leczenia np. ciężkiej postaci choroby refluksowej przełyku, której towarzyszą nadżerki lub owrzodzenia. Bardzo często podczas gastroskopii pobiera się wycinki z błony śluzowej żołądka w celu wykonania testu urazowego czyli innymi słowy stwierdzenia lub wykluczenia obecności bakterii Helicobacter Pylori – tłumaczy dr Mika.
Gastroskopia, choć budzi strach jest skutecznym sposobem oceny stanu zdrowia naszego przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. Diagnostyczne możliwości tej metody pozwalają nie tylko diagnozować i leczyć patologiczne zmiany w zakresie górnego odcinka przewodu pokarmowego ale również zapobiegać przejściu ich w stany które mogą bezpośrednio zagrażać życiu Pacjenta.