Według najnowszych danych odsetek seniorów 60+, 70+ i 80+ odczuwających spadek liczby utrzymywanych relacji z innymi ludźmi wynosi odpowiednio 52%, 39% i 35% *1. Taka sytuacja może mieć znaczący wpływ na ich zdrowie psychiczne, powodując liczne dolegliwości, w tym między innymi depresję. By temu zapobiec warto zadbać o odpowiednie wsparcie osoby starszej przez rodzinę lub wykwalifikowanego opiekuna.
Według raportu GUS „Jakość życia osób starszych w Polsce 2020” odsetek wyizolowanych społecznie osób 65+ wynosi 10%, a 75+ - 14% *2 Wpływa to na jakość ich życia, zdrowie oraz relacje społeczne. Z przeprowadzonego badania wynika, że co 5. senior, który zgłasza się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, ma zaburzenia depresyjne, jednak pomocy szuka w związku z innymi dolegliwościami. Ponadto nawet 40% przypadków tej choroby u osób w podeszłym wieku pozostaje niezdiagnozowanych. *3 Do najczęstszych objawów depresji u osób starszych należą m.in.:
- zmienność nastrojów, w tym lęk, niepokój, rozdrażnienie, smutek czy przygnębienie,
- apatia i brak zainteresowań,
- zaburzenia snu,
- problemy z koncentracją i pamięcią
- bóle fizyczne
- brak apetytu
- osłabienie, osowiałość i zmęczenie
- Osobom starszym trudno jest się przyznać do problemów, narastającego smutku, poczucia rezygnacji i silnej potrzeby wsparcia. Każdy niepokojący sygnał powinien być monitorowany i konsultowany ze specjalistą. Wczesne rozpoznanie depresji i dobór odpowiedniego leczenia przekładają się natomiast na szybszy powrót seniorów do zdrowia – mówi specjalista Agnieszka Niedziela z Promedica24.
Aby wesprzeć osobę starszą w tej kwestii i zmobilizować ją do walki z chorobą, warto podjąć kilka kroków, które pomogą jej poczuć się lepiej i zwiększą komfort oraz poczucie bezpieczeństwa.
- Pytaj czego senior w danej chwili potrzebuje.
- Po prostu bądź - obecność drugiej osoby jest jednym z najważniejszych aspektów w przypadku seniorów z zaburzeniami psychicznymi. Wyrozumiałość, empatia i troska to cechy, których osoba walcząca z depresją potrzebuje w swoim otoczeniu. Unikaj oceniania oraz dawania rad, może to wywołać rozdrażnienie i spadek poczucia własnej wartości.
- Wspieraj i motywuj – nawet do najprostszych codziennych czynności, takich jak wstanie z łóżka czy zjedzenie posiłku.
- Angażuj osobę starszą do aktywności fizycznej, na przykład do wyjścia na spacer.
- Doceniaj i komplementuj, aby osoba cierpiąca na depresję czuła się dowartościowana.
- Zadbaj o dietę seniora – zbilansowana dieta pozytywnie wpłynie na jego samopoczucie, zdrowie i siłę. Posiłki powinny być małe, ale częste. Seniorzy powinni unikać ciężkostrawnych potraw oraz ograniczać cukier, sól i tłuszcze. Należy również pamiętać o włączeniu do diety owoców i warzyw.
Rozwiązaniem problemu pogarszającej się kondycji psychicznej seniora, może być również zatrudnienie wyszkolonego opiekuna, który oprócz pomocy przy codziennych obowiązkach jak gotowanie, mycie czy przypominanie o zażyciu leków, zmniejszy także ich poczucie osamotnienia.
- Zaletą zatrudnienia wykwalifikowanego opiekuna jest jego wiedza dotycząca tego, jak wspierać i motywować seniora. Opieka nad osobą starszą poprzez pomoc w codziennych obowiązkach a także dotrzymywanie mu towarzystwa oraz wsparcie, pozwalają zmniejszyć poczucie osamotnienia seniora. Wykwalifikowany opiekun będzie wiedział także, w jaki sposób rozmawiać z osobą chorą, nie powodując rozdrażnienia, a wzbudzając u niej poczucie bezpieczeństwa i komfortu – mówi specjalista Agnieszka Niedziela z Promedica24.
*1 Raport z badania SeniorHub „Jakość życia osób starszych w Polsce w pierwszym roku pandemii COVID-19” kwiecień 2021
*2 Raport GUS „Jakość życia osób starszych w Polsce 2020”, luty 2021
*3 Fundacja ITAKA we współpracy z Fundacją Twarze Depresji realizuje drugą odsłonę kampanii „Srebrny Odcień Depresji”