Aż 6 na 10 Polek wykluczonych cyfrowo w wieku 45-75 lat czerpie wiedzę na temat korzystania z Internetu od rodziny, wynika z badania Aasa – „Polki Wykluczone Cyfrowo 2017”. Szukają one w swoich dzieciach i wnukach przewodników po cyfrowym świecie. To bardzo istotne, ponieważ Polska zajmuje jedną z ostatnich pozycji wśród krajów Unii Europejskiej *1 pod względem korzystania z sieci przez osoby starsze.
Odpowiedzią na ten problem jest platforma edukacyjna aasynetu.pl, która jako pierwsza łączy starsze i młodsze pokolenia w ramach edukacji cyfrowej.
Korzystania z Internetu można nauczyć się w każdym wieku. Twierdzi tak zdecydowana większość kobiet między 45. a 70. rokiem życia, które są wykluczone cyfrowo (85 proc.). Jednym z głównych motywatorów do rozpoczęcia nauki są dla nich więzi rodzinne. Po pomoc w nauce obsługi komputera i korzystania z sieci, zwracają się najczęściej do swoich bliskich (59 proc.), a 31 proc. respondentek korzysta z Internetu wyłącznie z pomocą bliskiej osoby. Co ciekawe, kobiety, które w dalszym ciągu nie zdecydowały się na rozwój umiejętności cyfrowych deklarują, że czynnikiem, który mógłby je do tego przekonać, byłaby właśnie możliwość uzyskania pomocy od członków rodziny lub przyjaciół.
– Wsparcie osób z rodziny jest jednym z kluczowych czynników sprzyjających pełniejszemu korzystaniu z Internetu przez osoby starsze. Badania pokazują, że seniorzy są mniej skłonni do eksperymentowania z technologią oraz uczenia się metodą prób i błędów, dlatego też chętniej polegają na pomocy innych – komentuje socjolog, dr Dominik Batorski.
Odwrócenie tradycyjnego porządku uczenia się
Osoby po 60. roku życia deklarują, że kluczową rolę w nabywaniu przez nich kompetencji cyfrowych odgrywają wnuki, najczęściej nastoletnie *2. Wynika to przede wszystkim z faktu, że dziadkowie w mniejszym stopniu wstydzą się przyznać, że czegoś nie wiedzą przed swoimi wnukami niż przed własnymi dziećmi. Wiąże się to z obecnym zaburzeniem tradycyjnego kierunku przekazywania wiedzy i doświadczenia od pokolenia starszego do młodszego. W klasycznym modelu rodzice przekazują wiedzę swoim dzieciom – osoby starsze, czują się więc mniej komfortowo, gdy rola ta odwraca się i ich dziecko ma stać się ich nauczycielem. Wnuki natomiast wykazują znacznie większą cierpliwość do dziadków, niż dzieci w stosunku do starszych rodziców, i lepiej przekazują im wiedzę na temat korzystania z nowych technologii i Internetu.
Poprawa jakości życia
Częstszy kontakt z rodziną, czytanie e-książek z dużą czcionką i dokonywanie płatności przez Internet, to tylko niektóre z najważniejszych korzyści wymienianych przez osoby dojrzałe, jakie płyną z korzystania z nowych technologii. Spora część osób wykluczonych cyfrowo przyznaje jednak, że nie czuje potrzeby nabywania umiejętności cyfrowych (blisko 60 proc.), a 7 proc. badanych natomiast twierdzi, że nie wie, jakie korzyści mogłoby czerpać w związku z korzystaniem z Internetu. Dlatego ważnym jest, by młodzi nie tylko uczyli swoich rodziców i dziadków korzystania z Internetu, lecz także podpowiadali, jak – dzięki dostępowi do komunikatorów, informacji, wiedzy, rozrywki, produktów czy usług – ich życie może zmienić się na lepsze.
– Pomoc bliskich nie powinna polegać na wyręczaniu starszych użytkowników i robieniu czegoś za nich, ale raczej na uczeniu ich samodzielnego korzystania z Internetu. Wymaga to pewnej cierpliwości, bo starszym użytkownikom częściej zdarza się zapomnieć, jak wykonać konkretne akcje w sieci, mają też większe problemy z wszelkiego rodzaju zmianami interfejsów. Korzystanie z Internetu jest dla takich osób źródłem ogromnej satysfakcji, a nawet przyczynia się do zwiększania ich samooceny – dodaje dr Dominik Batorski.
Współpraca pokoleń
W odpowiedzi na konieczność włączenia cyfrowego osób dojrzałych powstała platforma edukacyjna aasynetu.pl, która jako pierwsza łączy młodsze i starsze pokolenia w ramach edukacji internetowej. Na stronie znajdują się filmy i materiały instruktażowe do pobrania na temat tego jak wysyłać zdjęcia, prowadzić rozmowy online i wyszukiwać interesujące informacje w Internecie. Na stronie udostępniono też słowniczek podstawowych pojęć w formie pytań i odpowiedzi. Dzięki niemu uczestniczki i uczestnicy programu dowiedzą się m.in. czym tak naprawdę jest Internet, co to jest wyszukiwarka, czym się różni laptop od tabletu i jak wymówić słowo Gmail. Platforma powstała w ramach kampanii społecznej “Aasy Netu” stworzonej przez Aasa Polska, technologiczną firmę finansową wywodząca się z Estonii i Finlandii.
*1 Raport Otwarcia Koalicji „Dojrz@łość w sieci” pod redakcją Dominika Batorskiego i Jana M. Zająca: „Między alienacją a adaptacją. Polacy w wieku 50+ wobec Internetu”; Eurostat, “Frequency of internet use – Individuals using the internet at least once a week in the last 3 months”
*2 Badanie „Między alienacją a adaptacją. Polacy w wieku 50+ wobec Internetu”