Jak w prosty sposób podwyższyć emeryturę
Na wysokość emerytury ma wpływ nie tylko miesiąc, w którym na nią przechodzisz. Znaczenie może mieć również konkretny dzień miesiąca, w którym zdecydujesz się złożyć wniosek o emeryturę.
W Polsce prawo do emerytury jest powiązane z osiągnięciem wieku emerytalnego, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn *1 oraz wykazaniem jakiegokolwiek okresu podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu. Wniosek o emeryturę, do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, można złożyć już na 30 dni przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego. Nie każdy ma jednak świadomość jak duży wpływ na wysokość świadczenia ma konkretna data złożenia wniosku o przyznanie tego świadczenia.
Osoby, które decydują się zakończyć aktywność zawodową i przejść na emeryturę, powinny rozwiązać umowę z pracodawcą jeden do dwóch dni przed końcem miesiąca i do końca miesiąca złożyć wniosek o emeryturę wraz ze świadectwem pracy do ZUS. To umożliwi uzyskanie w danym miesiącu pensji oraz emerytury w pełnej wysokości. Czekanie do końca miesiąca z rozwiązaniem umowy o pracę i złożeniem wniosku oraz świadectwa pracy do ZUS skutkuje tym, że emerytura zostanie przyznana od nowego miesiąca. Osoby, które osiągnęły wiek emerytalny i składają emeryturę w późniejszym czasie (następującym po miesiącu, w którym osiągnęły wiek emerytalny) powinny złożyć wniosek w dniu przypadającym po dacie urodzenia, ponieważ wtedy średnie dalsze trwanie życia (określane na podstawie tabel GUS) będzie krótsze, co wpłynie na wyższą wartość świadczenia. Podając przykład - jeśli kobieta, która osiągnęła wiek emerytalny, urodziła się 15 stycznia i postanowi złożyć wniosek w kolejnym miesiącu po dacie swoich urodzin to powinna zrobić to po 15 lutego. Wtedy wysokość jej świadczenia będzie wyliczana w oparciu o tabele trwania życia dla osoby w wieku 60 lat i jednego miesiąca, czyli na korzystniejszych dla niej zasadach.
Według ekspertów, po uwzględnieniu kwartalnej i rocznej waloryzacji, najkorzystniejszym okresem przejścia na emeryturę w 2022 roku jest lipiec.
*1 Niektóre zawody uprawniają do uzyskania wcześniejszego świadczenia
Uaktualnienie z dnia 06-03-2023
Ponowne przeliczenie emerytury sposobem na zwiększenie wysokości świadczenia.
dr Joanna Plak-Warecka
Osoba, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, spełniająca określone warunki, może wystąpić z wnioskiem o przeliczenie wysokości świadczenia *1.
Z takiej możliwości może skorzystać emeryt/rencista, który:
- przy składaniu wniosku o przyznanie świadczenia nie posiadał kompletu dokumentów, potwierdzających okresy podlegania ubezpieczeniu, które powinny zostać uwzględnione przy wyliczaniu jego wartości końcowej;
- w momencie wystąpienia z wnioskiem o przeliczenie, może udokumentować zarobki sprzed roku poprzedzającego przejście na emeryturę/rentę lub zarobki jakie uzyskiwał po przyznaniu świadczenia;
- po przyznaniu świadczenia, pracował lub opłacał składki na ubezpieczenie społeczne.
Należy podkreślić, że świadczenie jest przeliczane jedynie na wniosek zainteresowanego. Wniosek można złożyć bezpośrednio w siedzibie ZUS lub za pośrednictwem Internetu.
Sposoby przeliczenia świadczenia różnią się w zależności od tego czy przyznano je według starych, czy nowych zasad. Poniżej zostały przedstawione informacje na temat możliwych wariantów.
I Przeliczanie emerytury przyznanej według starych zasad (urodzeni przed 1.01.1949 r.) lub renty z tytułu niezdolności do pracy dla osób, które po przyznaniu świadczenia nie były aktywne zawodowo.
Wysokość świadczenia zostanie przeliczona, jeśli do wniosku zostaną dołączone dowody, które nie były wcześniej dostarczone, a które dokumentują okresy składkowe przed przyznaniem emerytury/ renty. Zostaną one doliczone do uwzględnionego stażu pracy w taki sposób, że za każdy miesiąc okresu składkowego zostanie doliczone 1,3% podstawy wymiaru świadczenia. Jeżeli dołączone dokumenty będą potwierdzały okres zatrudnienia na umowę o pracę, ale bez podania wysokości wynagrodzenia, to przy przeliczeniu zostanie uwzględnione wynagrodzenie minimalne w stosownych proporcjach. W sytuacji kiedy świadczenie zostało przyznane przed 2009 rokiem, a emeryt/rencista nie jest w stanie udokumentować zarobków z czasu zatrudnienia na etacie, wtedy ZUS także przeliczy świadczenie z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego, bez konieczności dołączania dokumentacji. W przypadku osób, które uzyskały emeryturę/rentę po 31.12.2008 r., udokumentowały zatrudnienie, ale bez podania wysokości zarobków, ZUS uwzględnił wynagrodzenie minimalne zamiast kwoty zerowej. W związku z tym takie osoby nie muszą wnioskować o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem kwoty minimalnej.
II Przeliczanie emerytury przyznanej według starych zasad (urodzeni przed 1.01.1949 r.) lub renty z tytułu niezdolności do pracy dla osób, które po przyznaniu świadczenia były aktywne zawodowo.
Jeśli emeryt lub rencista, z przyznanym prawem do świadczenia, wykonuje pracę i podlega z tego tytułu ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu może złożyć wniosek o ponowne przeliczenie wysokości świadczenia, z doliczeniem nowych okresów składkowych. Wniosek może być złożony po zakończeniu kwartału, raz w roku. Istnieje także możliwość ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury/renty, jeśli zarobki uzyskane w wyniku kontynuowania aktywności zawodowej, mają wpływ na zwiększenie wysokości podstawy, a tym samym świadczenia. Wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru może obejmować okres: 1). dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych, w których emeryt/rencista podlegał ubezpieczeniu społecznemu lub 2). 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z 20 lat, które poprzedzały rok złożenia wniosku o emeryturę lub przeliczenia podstawy jej wymiaru. Do wniosku należy dołączyć dokumenty niezbędne do ponownego przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia, w tym, w szczególności: potwierdzające okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz potwierdzające wysokość otrzymywanego wynagrodzenia.
III Przeliczanie emerytury przyznanej według nowych zasad (urodzeni po 31.12.1948 r.)
Wniosek o przeliczenie można złożyć w sytuacji, w której: po przyznaniu emerytury świadczeniobiorca podlegał ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu z innego tytułu; uzyskał nowe dowody mające wpływ na wysokość kapitału początkowego (potwierdzenie zgromadzenia okresów składkowych i nieskładkowych lub wynagrodzenia za okres przed przyznaniem emerytury).
- I. Jeżeli po przyznaniu emerytury, świadczeniobiorca kontynuował pracę lub podlegał ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z innego tytułu, może wnioskować o ponowne wyliczenie emerytury z uwzględnieniem składek opłaconych po przyznaniu świadczenia. Zostaną one podzielone przez średnie dalsze trwanie życia ustalone w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości świadczenia. Składki są waloryzowane. Wniosek może być złożony bezpośrednio po zakończeniu zatrudnienia lub - w sytuacji jego kontynuowania – po upływie roku kalendarzowego. Emerytura jest przeliczana od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.
- II. Jeżeli emeryt uzyskał dokumenty potwierdzające aktywność zawodową przed 1999 rokiem, może wnioskować o ponowne przeliczenia kapitału początkowego. Wniosek można złożyć w dowolnym momencie.
III. Istnieje także możliwość złożenia wniosku o ponowne wyliczenie emerytury z uwzględnieniem wartości prognozowanej dalszej długości życia z najkorzystniejszej tablicy trwania życia, publikowanej przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Mogą z niej skorzystać osoby, które nie korzystały wcześniej z takiego rozwiązania.
Przeliczenie wysokości emerytury z uwzględnieniem nowych tablic trwania życia jest korzystne dla osób, które miały przyznane świadczenie przed wejściem w życie ustawy obniżającej wiek emerytalny (1.10.2017 r.). Jeżeli świadczenie zostanie przeliczone z uwzględnieniem tablic obowiązujących w dniu osiągnięcia 60/65 lat to jego wartość może wzrosnąć o około 3,7% w przypadku 60 lat i o 4,1% w przypadku 65 lat (wypowiedź prezes ZUS z kwietnia 2022).
Warto podkreślić, że jeśli w wyniku ponownego przeliczenia wartość świadczenia mogłaby ulec obniżeniu, to ZUS nie obniży jego kwoty.
*1 Opracowano na podstawie: ZUS - https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/przeliczanie-emerytur-i-rent ,
dostęp 02.03.2023