Jubileuszowe plany Teatru Żydowskiego

Do końca roku 2020, roku obchodów swojego 70-lecia, Teatr Żydowski przygotowuje serię premier i wydarzeń, kontynuując repertuar online, a także obecność na scenach stacjonarnych. W planach m.in. Scena Letnia na Senatorskiej w Ogrodzie Saskim prezentująca lżejszy, rozrywkowy program, premiera pierwszego spektaklu realizowanego specjalnie do internetu „Nie ma”, według głośnej książki Mariusza Szczygła, a także premiery sztuk „Mykwa. Opowieści o kobietach i miejscu” Hadar Galron oraz „Chaplin. Operetka” w reżyserii Wiktora Rubina. Teatr Żydowski planuje również premiery spektakli w języku jidysz: „Mirełe Efros” Jakuba Gordina z Goldą Tencer w tytułowej roli oraz „Burzy” Williama Szekspira.

TeatrŻydowskiWDomu - największa scena świata

22 marca, w dobie zagrożenia pandemią, Teatr Żydowski nie chcąc rezygnować
z kontaktu z widzami, przeniósł się do świata on-line i jako pierwszy teatr w Polsce zaproponował regularny wirtualny repertuar na wiele tygodni. #TeatrŻydowskiwDomu pokazywał najnowsze oraz archiwalne spektakle, a także spotkania z historią teatru, czytania performatywne na żywo oraz spektakle kabaretowe. W ciągu kilkunastu tygodni dał ponad 50 wydarzeń, które w sumie miały blisko 7 mln wyświetleń
w mediach społecznościowych teatru.

Lato z Teatrem Żydowskim

Teatr Żydowski powraca do grania na żywo już 14 sierpnia lżejszym repertuarem ogródkowym, przygotowując kabaretowy weekend na letniej scenie w Ogrodzie Saskim, a od 22 sierpnia spektakle teatru grane będą w ramach
17. Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. Na festiwalowej scenie widzowie zobaczą m.in.: „Szoszę” Singera w reż. Karoliny Kirsz, „Szabasową dziewczynę” w reż. Marcina Sławińskiego, „PeKiN“ w reż. Agaty Biziuk i „Balkon Goldy“ wyreżyserowany przez Martę Miłoszewską.

Głośna wielogłosowa rozprawa reporterska o kondycji człowieka i zagadnieniu utraty wielokrotnie nagradzanego Mariusza Szczygła, jest kanwą najnowszej produkcji Teatru Żydowskiego „Nie ma” reż. Agnieszka Lipiec-Wróblewska, której premiera zaplanowana jest na 14 sierpnia na specjalnej platformie internetowej. Teatr planuje również premierę na scenie jeszcze w tym roku.
W spektaklu, obok aktorów Teatru Żydowskiego, wystąpi sam autor książki. Wyprodukowany przez Teatr Żydowski spektakl „Nie ma” jest prawdopodobnie pierwszą premierą internetową – projektem skrojonym na miarę sieci i wykorzystującym w pełni to medium.

Twórcy:

Adaptacja – Agnieszka Lipiec-Wróblewska, Agnieszka Zawadowska

Reżyseria – Agnieszka Lipiec-Wróblewska

Reżyseria światła i zdjęcia – Jacqueline Sobiszewski

Kostiumy i scenografia – Agnieszka Zawadowska

Muzyka – Jan Miklaszewski

Choreografia – Magdalena Fejdasz, Weronika Pelczyńska

Kierowniczka produkcji – Justyna Pankiewicz

Inspicjentka Beata Szaradowska

Projekt i budowa platformy internetowej: MB/MH – Marcin Benedek, Maksymilian Herbst

Obsada:

Małgorzata Majewska, Joanna Przybyłowska, Jerzy Walczak,

Daniel Czacza Antoniewicz, Mariusz Szczygieł (gościnnie)

Jesienne premiery 2020

Jeszcze w tym roku, Teatr Żydowski zaprosi na małą scenę przy Senatorskiej 35 na premierę sztuki Hadar Galron „Mykwa. Opowieści o kobietach i miejscu” w reżyserii Karoliny Kirsz. Akcja tej jednej z najlepszych izraelskich sztuk rozgrywa się w mykwie. Bohaterkami dramatu jest osiem kobiet w różnym wieku i różnego usposobienia oraz ich sprawy, tajemnice, lęki na tle radykalizującego się świata, w którym są jeszcze miejsca, gdzie nie dotarł ruch #metoo. Pojawienie się nowej pracownicy mykwy wyzwala różne reakcje bohaterek sztuki. Ich zachowania, opowieści i wyznania demaskują je. Wychodzi na jaw, że każda coś ukrywa…

Twórcy:

Tekst – Hadar Galron

Tłumaczenie – Dorota Sikorska

Reżyseria – Karolina Kirsz

Muzyka – Jacek Mazurkiewicz

Scenografia i kostiumy – Ewa Łaniecka

Światła – Monika Sidor

Inspicjentka – Beata Szaradowska

Obsada: Monika Chrząstowska, Małgorzata Majewska, Sylwia Najah, Izabella Rzeszowska, Alina Świdowska, Małgorzata Trybalska, Ewa Tucholska, Ernestyna Winnicka

„Chaplin. Operetka” to spektakl według przewrotnego groteskowego pomysłu reżysera – Wiktora Rubina, opowiadający historię Chaplina jako jednego z najsłynniejszych Żydów w historii, choć jak wiemy, Charlie Chaplin Żydem nie był. To opowieść o tym, jak do tej pomyłki doszło. Jedną z głównych postaci jest agent FBI, który tropi „żydowskość” Chaplina, przy okazji ujawniając inne fakty z jego życia. Premiera na dużej scenie Klubu Dowództwa Garnizonu Warszawa 23 października 2020.

Teatr Żydowski w roku swojego jubileuszu zaprosi swoich widzów na dwie realizacje w języku jidysz. Damian Josef Neć wyreżyseruje na małej scenie „Burzę” Williama Szekspira. Inscenizacja nawiązywać będzie do warszawskiego wystawienia „Burzy” przez Leona Schillera w 1938 roku, kiedy faszyzm i antysemityzm zawładnęły światem. Akcja „Burzy” Necia osadzona na terenie warszawskiego Muranowa, będzie wiązała tę historię z Zagładą. Pojawią się w niej zdarzenia i postaci z Archiwum Ringelbluma oraz fragmenty „Pieśni nad Pieśniami”. Premiera zaplanowana jest na 3 października zarówno na scenie, jak i w sieci – ta dwoistość materii spektaklu stanie się odzwierciedleniem tożsamości Teatru Żydowskiego w Polsce, teatru bez siedziby, teatru nie-miejsca, teatru, który jest tak samo polski, jak i żydowski.

Kolejną propozycją Teatru Żydowskiego w języku jidysz będzie jesienna premiera online sztuki „Mirełe Efros” Jakuba Gordina w reżyserii Dawida Szurmieja, z Gołdą Tencer w roli tytułowej. Z rolą Mirełe Efros, żydowskiej „królowej Lear”, mierzyły się wcześniej patronki Teatru Żydowskiego, Ester Rachel Kamińska, i w czterdzieści lat po śmierci matki, Ida Kamińska.

To jedna z najbardziej znanych sztuk teatru żydowskiego, wielokrotnie wystawiana na polskich scenach. Tytułowa Mirełe jest wdową, która po śmierci męża dorabia się majątku. Jej starszy syn żeni się z wykształconą dziewczyną z dużego miasta. Między nią a synową dochodzi do nieustannych kłótni. W dodatku obaj synowie i synowa domagają się od Mirełe podziału majątku po ojcu, nie wiedząc, że ten był bankrutem. Mirełe dzieli jednak ciężko zdobyty majątek, synowie szybko go trwonią, a szykanowana przez nich i synową Mirełe decyduje się wyprowadzić z domu. Dopiero po latach, starszy syn zaprosi ją na bar micwę wnuka.

Obchody 70-lecia Teatru Żydowskiego zwieńczy spektakl sylwestrowy „Szlagiery 70-lecia”, według scenariusza i w reżyserii Gołdy Tencer. To opowiedziana największymi szlagierami żydowskimi muzyczna historia Teatru Żydowskiego, ze wszystkimi przygodami i zawirowaniami, które na swojej drodze napotkał, dotarłwszy szczęśliwie do swoich 70. urodzin, Premiera 31 grudnia, online i na dużej scenie.

Centrum Kultury Jidysz

CKJ działające przy Teatrze Żydowskim od połowy marca działało w systemie zdalnym. Lektoraty języka jidysz i hebrajskiego odbywały się w formule wirtualnej. Organizowało spotkania z poezją w ramach cyklu Literackie Środy. Utwory Debory Vogel, Malki Lee, Juliana Tuwima, Celii Dropkin, Kadii Mołodowskiej czytali aktorzy Teatru Żydowskiego oraz edukatorki związane z CKJ. Te dwujęzyczne – polsko-jidyszowe – wieczory cieszyły się dużym zainteresowaniem odbiorców.

17 czerwca odbyło się spotkanie poświęcone Przygodom dobrego wojaka Szwejka w jidyszowej odsłonie - ta klasyka czeskiej literatury doczekała się bowiem tłumaczenia na język jidysz.

CKJ jest również organizatorem spotkań wokół nowości książkowych. Majowe spotkanie z prof. Janem Grabowskim dotyczące publikacji „Na posterunku” prowadził online prof. Piotr Forecki. Już niedługo odbędzie się kolejne takie spotkanie – z założycielem i prezesem Yiddish Book Center, Aaronem Lanskym, o jego książce „Przechytrzyć historię”. Niezwykłe przygody człowieka, który ocalił milion książek w jidysz porozmawia dr Karolina Szymaniak.

Działający w CKJ Uniwersytet Trzeciego Wieku był jednym z pierwszych, który przeniósł się do sieci. Słuchacze UTW dwa razy w tygodniu brali udział w wykładach na temat historii, kultury, sztuki, znanych postaci i osobowości światowych scen teatralnych i filmowych. Wykłady dotyczyły kultury żydowskiej i nie tylko. Każdego dnia odbywały się zajęcia warsztatowe dla seniorów: pantomima, literatura jidysz, kuchnia żydowska, wycinanka żydowska, collage, taniec izraelski, nauka obsługi komputerów, lektorat języka angielskiego, hebrajskiego i jidysz oraz spotkania grupy teatralnej Simche. Słuchacze UTW pracują przez cały czas nad projektem międzypokoleniowym, w który zaangażowali się uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 343 w Warszawie. Na teatralnej scenie seniorzy wraz z uczniami pokażą w grudniu sztukę inspirowaną „Akademią Pana Kleksa”, do której teraz próby odbywają się w przestrzeni wirtualnej.

W minionym semestrze nieprzerwanie odbywały się także przeniesione do Internetu zajęcia Żydowskiego Uniwersytetu Otwartego. W ramach zakończonego właśnie semestru słuchacze brali udział w cotygodniowych wykładach związanych z kulturą i historią Żydów europejskich. Zajęcia te, odnoszące się do tematu przewodniego semestru – ekologii, przeprowadzili badacze i naukowcy z ośrodków akademickich całej Polski.

Latem CKJ współpracuje z Fundacją Shalom, która jest organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz. Kurs odbywa się po raz osiemnasty, ale pierwszy raz prowadzony jest całkowicie online. Słuchacze będą spotykać się z wykładowcami przez trzy tygodnie – od 29 czerwca do 17 lipca. W programie znalazły się intensywne lektoraty na czterech poziomach zaawansowania, konwersacje i tutoriale językowe, warsztaty, wykłady oraz dodatkowe zajęcia weekendowe.