Żyjemy dłużej, później staramy się o pierwsze dziecko, jednak ludzki organizm niezmiennie podlega procesowi starzenia. Aby jak najdłużej zachować zdrowie, seniorzy regularnie wykonywać powinni badania krwi. Nie tylko morfologię i lipidogram, ale i badania w kierunku chorób wątroby i nerek, cukrzycy czy hormonów.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na początku XX wieku średnia długość życia w najbogatszych krajach nie przekraczała 50 lat. GUS podaje, że w połowie lat 80-tych ubiegłego stulecia Polacy żyli ok. 66,8, Polki zaś 75 lat. W 2014 r. przeciętna długość życia kobiet w Polsce to już 81,6, a mężczyzn 73,8 lata. Biorąc pod uwagę tylko ostatnie 30-lecie, średnia długość życia Polaków wzrosła więc o 7 lat!
Dzięki postępowi medycyny żyjemy coraz dłużej, co widać nie tylko w statystykach, ale również na co dzień - w zmieniających się oczekiwaniach względem ludzi w określonym wieku. O 25-latce nikt już nie powie „stara panna”, 40-latkowie często starają się o pierwsze dziecko, a osoby 50+ przeżywają drugą młodość. Polacy po pięćdziesiątce wiedzą czego chcą, są ciągle aktywni zawodowo, ale znajdują też czas dla najbliższych oraz na realizację własnych pasji i uprzednio odkładanych planów.
Ludzki organizm podlega jednak procesowi starzenia, gdyż z wiekiem wydolność procesów biochemicznych spada, możliwości regeneracyjne tkanek zmniejszają się, a komórkowe mechanizmy naprawcze zawodzą. Według raportu GUS-u na temat stanu zdrowia ludności Polski w 2009 roku, statystyczny Polak, w piątej dekadzie życia, cierpi na 2 schorzenia przewlekłe, a w kolejnych dekadach zapada na 2 kolejne.
Do najczęstszych należą:
- bóle pleców i szyi
- choroby układu krążenia (m.in. nadciśnienie, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu)
- problemy z kośćmi i stawami
- z wiekiem wzrasta też ryzyko zapadnięcia na cukrzycę, choroby układu moczowego i tarczycy czy nowotwory.
Higieniczny styl życia, kontrolne badania lekarskie i laboratoryjne pozwalają na dłużej zachować zdrowie, kontrolować przebieg chorób i uniknąć ich najgroźniejszych skutków. Na jakie badania krwi należy zwrócić uwagę po 50-tce?
Morfologia
To proste i tanie badanie, które po 50tce warto wykonywać rokrocznie, daje informacje o potencjalnych:
1. Infekcjach bądź niedoborach odporności
O infekcji informuje podwyższona liczba leukocytów, a gdy w jednym z laboratoriów sieci Diagnostyka zlecimy tzw. morfologię pełną, z danymi o poszczególnych populacjach białych krwinek, dowiemy się więcej o przyczynie infekcji. Uzupełnieniem w tym zakresie może być również oznaczenie markerów stanu zapalnego, np. OB i CRP.
Znaczny wzrost ilości białych krwinek, któremu często towarzyszy spadek liczby krwinek czerwonych i płytek krwi, obserwuje się też w białaczkach. U osób powyżej 60 roku życia wzrasta szczególnie ryzyko zachorowania na przewlekłą białaczkę limfatyczną. Natomiast spadek ilości leukocytów wiązać się może z obniżeniem odporności, czemu towarzyszyć może anemia i spadek liczby płytek krwi.
2. Anemiach
Podejrzenie anemii budzić może zmniejszona ilość erytrocytów (czerwonych krwinek) i spadek stężenia hemoglobiny. Najczęstszą przyczyną tej choroby w populacji ogólnej jest niedobór żelaza, a u osób starszych nierzadko prowadzi do niej też zaburzone wchłanianie witaminy B12, które skutkuje nieprawidłowym wytwarzaniem erytrocytów i anemią megaloblastyczną.
Te dwa rodzaje anemii rozróżnić można na podstawie analizy wyników tzw. parametrów czerwonokrwinkowych w morfologii krwi MCH, MCHC i MCV. Powinna być ona uzupełniona o oznaczenie w surowicy stężeń m.in. żelaza (Fe), białka związanego z jego magazynowaniem (ferrytyna) i transportem (transferyna), a także witaminy B12.
Przydatnym badaniem w diagnostyce zagrożenia anemią i nieprawidłową gospodarką lipidową jest także oznaczenie poziomu homocysteiny, której podwyższony poziom zwiększa m.in. ryzyko zawału, a posiada go co dziesiąty mieszkaniec Europy.
3. Zaburzeniach krzepnięcia
Informować o nich może odbiegająca od normy liczba płytek krwi.
Wątroba i nerki
Analiza moczu i GGTP, którą wykonać można w laboratoriach sieci Diagnostyka, jest pomocna w sprawdzeniu stanu wątroby i nerek. Z biegiem lat te dwie oczyszczalnie organizmu są coraz bardziej obciążone, a ich wydajność spada. Na schorzenia dróg żółciowych wskazuje zwiększenie aktywności GGTP. W diagnostyce nerek wykonuje się ogólne badanie moczu, pomocniczo można także zbadać mocznik i kwas moczowy. Poziom tej ostatniej substancji rośnie również w zaburzeniach biochemicznych, które leżą u podstawy niektórych dolegliwości stawowych.
Cukrzyca
Cukrzyca to jedna z najczęstszych chorób pojawiających się u osób starszych, dlatego bezwzględnie warto oznaczać poziom glukozy raz do roku. Niekontrolowana cukrzyca może skutkować m.in. chorobami nerek, zaburzeniami widzenia i neurologicznymi, przyczynia się też do rozwoju miażdżycy.
Lipidogram
Z kolei takie badanie jak lipidogram pomaga w ocenie ryzyka miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych. O wzroście ryzyka wnioskować można na podstawie podwyższonych stężeń cholesterolu całkowitego, lipoproteiny LDL (tzw. „złego” cholesterolu) i trójglicerydów (TG), czemu towarzyszyć może spadek stężenia lipoproteiny HDL (tzw. „dobrego” cholesterolu).
Układ hormonalny
Hormony mają wpływ na nasz układ odpornościowy, samopoczucie, także na to, czy nadal czujemy się atrakcyjni. Po 50-tce zmianom ulega układ hormonalny, kiedy to kobiety przechodzą menopauzę, a mężczyźni andropauzę. Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn właściwie wdrożona suplementacja hormonalna może zniwelować uciążliwe objawy niedostatku hormonów, jak i zapobiec rozwojowi takich chorób jak osteoporoza, cukrzyca i miażdżyca.
Inne
Warto raz na dwa lata wykonywać badania pod kątem markerów nowotworowych, a u kobiet szczególnie badać poziom witaminy D3 oraz wapnia i fosforu, żeby ochronić się przed zwapnieniem kości.
Ogólnopolska sieć laboratoriów medycznych Diagnostyka prowadzi 2-letnią kampanię pt. „Jestem kobietą i dbam…”, z której skorzystało prawie 50 tys. osób. Jest skierowana do kobiet, gdyż dbają o zdrowie nie tylko swoje, ale i domowników, a jej celem jest popularyzacja badań profilaktycznych, od wieku dziecięcego do późnej starości. Dotychczas odbywały się trzy etapy poświęcone kolejno: samym kobietom, ich partnerom, a także kobietom i ich dzieciom. Natomiast 1 września tego roku rozpoczął się IV, ostatni etap kampanii, który skierowany jest do rodziców kobiet. W jego ramach kupić można bon na pakiet przekrojowych badań dla osób dojrzałych, tj. na 15 badań dla kobiet lub 12 dla mężczyzn, który po 70% zniżce kosztuje 70 zł.
Aby uzyskać bon na badania wystarczy zarejestrować się na stronie kampanii kobieta.diagnostyka.pl i odpowiedzieć na pytanie „dlaczego biorę udział w kampanii”. Dodatkowo do wygrania są atrakcyjne nagrody: tygodniowy pobyt dla całej rodziny w domu wakacyjnym z oferty Novasol w wybranym kraju i wybranym terminie, dwa 14-dniowe pobyty dla 2 osób z wyżywieniem, konsultacją lekarską i 5 zabiegami dziennie w Hotelu Słoneczny Zdrój Medical SPA&Wellness w Busku Zdroju, 3 iPady Air 2 od sieci Plus, a także 20 luksusowych zestawów naturalnych kosmetyków Secret Soap Store. Vouchery może pobrać każdy do końca listopada, kiedy to zakończy się ten etap kampanii, natomiast badania należy zrealizować do końca roku, dlatego może to być prezent mikołajowo-gwiazdkowy dla seniorów.