Menopauza. dr Joanna Plak-Warecka. Zgodnie z definicją WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) menopauza jest równoznaczna z wystąpieniem ostatniej miesiączki, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie wystąpiło krwawienie, przy czym proces ten nie jest uwarunkowany operacją usunięcia macicy/jajników lub nagłą utratą wagi w krótkim okresie; biologicznie oznacza ona zakończenie możliwości rozrodczych kobiety. Zazwyczaj menopauza występuje około 50 roku życia, jednak już wcześniej można zauważyć objawy, które zwiastują jej nadejście, dlatego mówi się o trzech etapach tego procesu.
1). Perimenopauza (okres okołomenopauzalny) występuje na około 5-6 lat przed ustaniem miesiączki. Charakteryzuje go występowanie takich objawów, jak: nagłe uderzenia gorąca, zmiany nastrojów, bezsenność, nadmierne zmęczenie, nieregularne miesiączki i plamienia, wydłużenie lub skrócenie cyklu.
2). Menopauza (właściwa) – ustanie miesiączki na czas powyżej 12 miesięcy. Moment jej wystąpienia zależy od wielu czynników, w tym: uwarunkowań genetycznych, daty wystąpienia pierwszej miesiączki, historii porodów/ciąż, przebytych chorób, zaburzeń hormonalnych, stylu życia. Jeśli jednak wystąpi między 40 a 45 rokiem życia, wtedy mówimy o wczesnym przekwitaniu. Do objawów menopauzy możemy zaliczyć, takie jak:
- uderzenia gorąca,
- rumień i zaczerwienienia twarzy,
- intensywne pocenie się, w szczególności w porze nocnej;
- kołatanie serca,
- kłopoty z pamięcią,
- zawroty głowy,
- wzrost wagi, mimo braku zmiany diety;
- wahania nastrojów, rozdrażnienie lub przygnębienie;
- skłonność do nastrojów depresyjnych.
- zaburzenia snu, bezsenność;
- ogólne uczucie zmęczenia,
- zmiany skórne, w tym: wiotczenie skóry, przesuszenie skóry, pogłębienie zmarszczek i bruzd, rozszerzenie porów, pojawianie się sińców i worów pod oczami;
- wypadanie włosów,
- obniżenie libido.
Istnieje możliwość samodzielnego, wstępnego, zdiagnozowania menopauzy we wczesnej fazie. Służą do tego testy dostępne w aptekach, jak test płytkowy Menopauza, który wykrywa rosnące stężenie hormonu FSH.
3). Postmenopauza – może trwać do około 5 lat po ostatniej miesiączce; w tym czasie poziom hormonów stabilizuje się na niższym poziomie i uciążliwe objawy pomału ustępują; jednocześnie jest to okres w którym następuje przyspieszenie procesu starzenia się, skóra traci jędrność, pojawiają się problemy z utrzymaniem wagi, częściej występują infekcje intymne.
Objawy menopauzy można łagodzić farmakologicznie. Jeśli nie są dokuczliwe pomocne mogą się okazać preparaty z fitoestrogenami. W pozostałych przypadkach należy rozważyć zastosowanie hormonalnej terapii zastępczej. Trzeba jednak uwzględnić, że istnieje wiele przeciwskazań do jej stosowania, jak: choroby nowotworowe, mięśniaki macicy, udar, choroba niedokrwienna serca, zakrzepica, ostra niewydolność wątroby, niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych.