Bomba białkowa na świątecznym stole – jak uchronić przed nią nasze nerki. Jajka, majonez, wędliny, biała kiełbasa i na koniec sernik. Wielu z nas nie potrafi sobie wyobrazić Świąt Wielkiejnocy bez takiego zestawu. Niestety kurczowe trzymanie się tradycji może być bardzo groźne dla blisko 4,5 miliona Polaków zmagających się z przewlekłą chorobą nerek. Czy jest dla nich jakaś nadzieja?

- Tradycyjne potrawy wielkanocne to prawdziwa bomba białkowa – bardzo niebezpieczna dla osób z chorymi nerkami. – mówi dietetyk, dr Hanna Stolińska. – Trudno sobie zapewne wyobrazić całkowitą rezygnację z tradycji. Doradzałbym jednak odstawienie majonezu, czy rozdzielenie niektórych potraw – na przykład zjedzenie jajek na śniadanie i potem niewielkiej porcji mięsa na obiad. Najlepiej z kaszą. Sałatkę jarzynową można przyrządzić bez jajek, a jeśli chodzi o ciasta to jest naprawdę bardzo dużo ciekawych przepisów wegańskich.    

Chorzy na przewlekłą chorobę nerek muszą pamiętać, że każde odstępstwo od diety to dodatkowe obciążenie dla organizmu a całkowita dwudniowa „dyspensa” może zniszczyć efekty wcześniejszych starań trzymania się zdrowych zaleceń.

- Dwa dni delikatnych odstępstw nie muszą skończyć się źle, ale jeśli chory „pójdzie na żywioł” to konsekwencje mogą być poważne.

Przewlekła choroba nerek jest drugim schorzeniem w Polsce pod względem częstości zachorowań. Obecnie dotyka ona blisko 4,5 mln pacjentów. Wynikiem uszkodzenia funkcji nerek jest postępujące zatruwanie organizmu produktami przemiany materii, w tym mocznikiem powstającym w procesie przemian białek. Dlatego tak ważne jest utrzymanie diety niskobiałkowej. Niestety ze względu na brak jasnych symptomów, choroba bardzo długo pozostaje nierozpoznana i w większości diagnozowanych przypadków konieczne jest włączenia pacjenta do dializoterapii.

Od marca polscy pacjenci mają dostęp do leczenia ketoanalogami aminokwasów, które jest często kluczem do znacznego opóźnienia postępów choroby. Nawet jednak w tym przypadku wyniki leczenia w dużej mierze zależą od zaangażowania pacjenta w przestrzeganie zaleceń dietetycznych i stosowanie diety niskobiałkowej

Przepis na niskobiałkowe święta

1. Pasztet z pieczarek i sezamu

• 1 kg pieczarek
• 1 łyżeczka curry
• 20 dag sezamu zmielonego
• 2 woreczki kaszy gryczanej (2oo gramów) ugotowanej z listkami laurowymi
• 3 łyżki sosu sojowo-grzybowego,
• 1 łyżeczka soli
• 1 łyżeczka pieprzu czarnego
• 3 łyżeczki pieprzu ziołowego
• 2 łyżki oliwy do masy + 1 łyżka oliwy do formy

Sposób przygotowania

1. Pieczarki pokroić i poddusić bez wody i tłuszczu, w trakcie dodać 1 łyżeczkę curry.
2. Odlać większość soku, który puszczą pieczarki (ale pozostawić nieco na dnie), dodać mielony sezam, wymieszać.
3. Zmielić pieczarki z sezamem i rozgotowaną kaszą gryczaną.
4. Dodać 2 łyżki oliwy, sos sojowo-grzybowy i przyprawy, dokładnie wyrobić. Włożyć do formy posmarowanej łyżką oliwy.
5. Piekarnik rozgrać do 200 stopni, piec ok. 1 godzinę.
6. Po wystudzeniu, schłodzić w lodówce.
7. Pasztet daje się kroić w grubsze plastry.

2. Pasztet grzybowy (ze świeżych grzybów)

• ok. 1 kg świeżych grzybów
• 1/2 szklanki bułki tartej z chleba razowego
• 1,5 szklanki mleka owsianego
• 1 kopiasta łyżka mąki owsianej
• 3 cebule
• 2 ząbki czosnku
• 1 łyżka sosu sojowego
• majeranek
• bazylia
• jarzynka
• pieprz czarny
• gałka muszkatołowa
• imbir,
• olej do podsmażenia cebuli
• sezam lub potłuczone orzechy do wysypania formy

Sposób przygotowania

1. Grzyby ugotować w osolonej wodzie i zmielić (można użyć blendera).
2. Bułkę tartą zalać mlekiem i odstawić na pół godziny, troszkę mleka zostawić do rozrobienia mąki.
3. Cebule posiekać i podsmażyć.
4. Składniki połączyć, dodać posiekany czosnek, przyprawy i zioła.
5. Masę dokładnie wymieszać.
6. Formę posmarować tłuszczem i obsypać orzechami lub sezamem,
7. Wyłożyć masę i wyrównać.
8. Piec w piekarniku ok. 40-50 min, w temperaturze 180 stopni.
9. Pasztet wyjąć z formy po ostygnięciu.

3. Jajka faszerowane pastą z awokado

Przepis na 2 porcje

• 2 jaja
• Pół awokado
• pół łyżeczki soku z cytryny
• 1 łyżeczka natki pietruszki
• 1 łyżeczka jogurtu koksowego
• 1 suszony pomidor
• sól i pieprz
• kiełki brokułu

Sposób przygotowania

1. Jajka ugotować na twardo, następnie obrać i przekroić wzdłuż na dwie części.
2. Żółtko oddzielić od białek i przełożyć do miseczki.
3. Rozdrobnić widelcem, wymieszać z awokado, pokrojonym suszonym pomidorem, jogurtem i przyprawami.
4. Masę zmiksować na gładko i wypełnić gotowym farszem białka.
5. Posypać kiełkami brokułu.

4. Zamiast majonezu- Krem kalafiorowy

Przepis na 10 porcji

• pół małego kalafiora
• pół małego ugotowanego batata
• 1 łyżka soku z cytryny
• 1 łyżeczka ostrej musztardy
• pół ząbka czosnku
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• sól i pieprz
• czarnuszka i kolendra do smaku

Sposób przygotowania

1. Kalafiora podzielić na różyczki, batata obrać i pokroić w kostkę, następnie razem ugotować do miękkości w garnku bez przykrycia.
2. Po ugotowaniu odcedzić na durszlaku i pozostawić do ostygnięcia.
3. Następnie przełożyć do blendera, dodać pozostałe składniki i zblendować na gładką masę.
4. Doprawić do smaku solą, pieprzem oraz czarnuszką.

5. Zamiast majonezu- Krem z orzechów nerkowca

Przepis na 10 porcji

• 80 g orzechów nerkowca (2 garście)
• 3 łyżki soku z cytryny
• 1 łyżeczka białej gorczycy
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• kilka łyżek napoju migdałowego (opcjonalnie)
• szczypta soli

Sposób przygotowania

1.Orzechy zalać ciepłą, przegotowaną wodą i odstawić na minimum godzinę.

2. 2. Następnie odcedzić i umieścić w blenderze.
3. Dodać sok z cytryny, gorczycę, szczyptę soli, całość zmiksować na gładką masę.
4. Nadal dokładnie mieszając, stopniowo dodawać oliwę. Jeśli konsystencja będzie zbyt gęsta, dolewać po trochu mleko migdałowe, do momentu uzyskania gładkiej, jednolitej masy.

6.Słodkie bułeczki orkiszowe z owocami i orzechami

• 3 szklanki mąki orkiszowej typ 1850
• 1 łyżeczka suchych drożdży
• 1 i ¼ szklanki ciepłego mleka owsianego
• 2 łyżki ksylitolu lub stewii
• 1/2 łyżeczki soli
• 2-3 łyżki oliwy
• 1/2 szklanki orzechów,
• 1/2 szklanki suszonych owoców

Sposób przygotowania

1. Pokroić owoce.
2. Do miski wsypać mąkę, drożdże, sól, słodzik, pokrojone orzechy i morwę.
3. Dolać szklankę mleka i wymieszać ciasto, a następnie wyrobić je ręcznie, oceniając czy jeszcze trzeba dolać mleka.
4. Dodać oliwę i ponownie wyrobić ciasto. Powinno być miękkie, elastyczne, nie klejące się do rąk.
5. Przykryć miskę folią i odstawić w ciepłe miejsce na pół godziny.
6. Potem podzielić ciasto na równe części i uformować bułeczki.
7. Ułożyć je na blasze wyłożonej papierem do wypieków i odstawić na kolejne pół godziny.
8. Piec przez pół godziny w 180 stopniach.

7.Keks z kaszy jaglanej

• 4 łyżki suszonego korzenia lukrecji lub, jeśli nie mamy ksylitol
• szklanka kaszy jaglanej
• garść orzechów i suszonych owoców
• 1/3 szklanki płatków owsianych
• opcjonalnie: 2-3 jabłka, szczypta cynamonu, skórka pomarańczowa

Sposób przygotowania

1. Przygotować wywar z lukrecji: 4 łyżki suszonego korzenia zalać około pół litra wody i gotować 15 minut. Przecedzić.
2. Kaszę rozgotować w 2,5 szklankach wywaru z lukrecji uzupełnionego wodą. Lukrecja daje słodycz kaszy. Jeśli jej nie masz, posłodź ksylitolem.
3. Dodać pokrojone w drobną kostkę bakalie.
4. Wrzucić 1/3 szklanki płatków owsianych, wymieszać.
5. Wyłożyć formę pergaminem przed przełożeniem masy.
6. Masę można przełożyć warstwą obranych i startych jabłek, zmieszanych z cynamonem i skórką pomarańczy.
7. Całość lekko ugnieść. Piec w 180 stopniach piekarniku przez 30-40 minut.