Jak wynika z danych z raportu Promedica24 już dziś brakuje blisko 350 tysięcy opiekunów osób niesamodzielnych, a w skali całej Europy liczba wakatów wynosi ponad 2 mln *1. Problem będzie się pogłębiał – już teraz na bazie obecnych trendów demograficznych można wskazać, że do 2050 roku osoby powyżej 65. roku życia będą stanowić prawie jedną trzecią (32,7 proc.) ogółu polskiego społeczeństwa *2.
Rozwiązaniem tego problemu może być podjęcie współpracy z doświadczoną firmą, która zapewnia swoim opiekunom szkolenia przygotowujące do świadczenia usług opieki i pomocy domowej, jak na przykład Promedica24.
Dane na temat zapotrzebowania na pracowników w sektorze opieki potwierdzają również wyniki ogólnopolskiego badania „Barometr zawodów” zrealizowanego na zlecenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, według którego opiekun to jeden z tych zawodów, w których zapotrzebowanie pracodawców będzie duże, przy jednoczesnej niewielkiej podaży pracowników o odpowiednich kwalifikacjach *3. Tym samym może być to dobra perspektywa zawodowa zarówno dla osób wchodzących na rynek pracy, jak i tych myślących o przebranżowieniu się.
Opieka na barkach najbliższych
Ze względu na funkcjonujący w Polsce tradycyjny model rodziny, aktualnie wsparcie niesamodzielnych dorosłych często spoczywa na ich najbliższych. W efekcie tego rolę opiekunów zazwyczaj przejmują na siebie dojrzałe kobiety w wieku 50-69 lat *4. Takie rozwiązanie często odbija się jednak na ich życiu zawodowym, w niektórych przypadkach skutkując porzuceniem aktywności zarobkowej na rzecz pomocy osobie niesamodzielnej. Warto także podkreślić, że wraz ze wzrostem odsetka wymagających opieki seniorów coraz trudniej będzie utrzymać ten dotychczasowy model.
Konieczność zmiany modelu opieki
Oznacza to, że nieuniknione staje się przejęcie funkcji opiekuńczych przez osoby zajmujące się tym zawodowo. Praca w tej branży może jednak stanowić ciekawą ścieżkę rozwoju, w szczególności dla kobiet, które często posiadają ogromne doświadczenie zdobyte podczas zajmowania się domem i sprawowania opieki nad dziećmi lub starszymi członkami rodziny. Wskazują na to także wyniki badania IQS na zlecenie Promedica24, według których niemal połowa z nich miała do czynienia z opieką nad bliską starszą osobą *5.
– Postępujące starzenie się społeczeństw w Europie stawia przed nami nowe wyzwania związane z zapewnieniem wsparcia rosnącej liczbie niesamodzielnych seniorów. Jednak sprawowanie opieki nad nimi to pełnowartościowa i pełnoetatowa praca, co potwierdza rosnące zapotrzebowanie na pracowników w branży. W dłuższej perspektywie przełoży się na postrzeganie tego zawodu jako stabilnej ścieżki kariery.
Zawód opiekun
Z perspektywy takiej zmiany struktury demograficznej, coraz wyraźniej widać potrzebę wypracowania odpowiednich standardów i profesjonalizacji zawodu opiekuna. Dużą rolę w zmianie aktualnego modelu opieki niewątpliwie będą odgrywać rosnące kompetencje pracowników tej profesji. Fachowe przygotowanie do pracy opiekuńczej, czyli zweryfikowanie predyspozycji, odpowiednie przeszkolenie, precyzyjnie zdefiniowane obowiązki oraz możliwość skorzystania z profesjonalnego wsparcia w istotny sposób zmniejszają związany z nią stres. Dlatego istotne jest, aby opiekun posiadał wiedzę i umiejętności pozwalające na zajęcie się osobami niesamodzielnymi – pozostającymi w trakcie leczenia lub borykającymi się z nieuleczalnymi schorzeniami (np. otępienia starczego) lub długotrwałymi efektami przebytych chorób (np. udarów).
W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na pracowników w tej branży oraz profesjonalizacją tego zawodu konieczna będzie także zmiana postrzegania samej opieki nad osobą starszą jako powinności członków najbliższej rodziny. Pozwoli to na ustanowienie odpowiednich standardów obowiązujących na rynku, takich jak praca w oparciu o pisemną umowę i zmniejszenie tzw. szarej strefy. Powinno to również pozytywnie wpłynąć na podniesienie prestiżu tego zawodu oraz zwiększyć zainteresowanie zatrudnieniem w branży.
Profesjonalna opieka senioralna wymaga szkoleń
– Wraz z nadciągającą zmianą modelu opieki nad osobami starszymi coraz mocniej na znaczeniu zyskują odpowiednie standardy świadczenia usług. Ważną rolę w ich utrzymaniu pełni przede wszystkim odpowiednie przygotowanie merytoryczne. Z tego powodu wszyscy opiekunowie wyjeżdżający na kontrakt z Promedica24 mają zapewnione szkolenia, podczas których zdobywają przydatną podczas pełnienia swoich obowiązków wiedzę.
Ważnym aspektem dotyczącym zawodowej opieki nad osobą starszą niewątpliwie jest odpowiednie przygotowanie do pomocy osobom cierpiącym na różne schorzenia. Podczas szkoleń opiekunowie zdobywają wszelkie umiejętności, które są niezbędne do sprawowania profesjonalnej opieki. W ich trakcie podnoszone są m.in. takie kwestie jak techniki bezpiecznego przenoszenia osób starszych – bezpiecznego zarówno dla seniora, jak i dla opiekuna – oraz pozostałe, odnoszące się do komunikacji i współpracy z podopiecznym.
Pandemia wpłynęła na sytuację zawodową nawet 2/3 Polek *6, a 28 proc. badanych rodaków jest aktualnie zaniepokojonych sytuacją na rynku pracy *7. Biorąc pod uwagę te czynniki, możliwość zdobycia profesjonalnych kwalifikacji z zakresu opieki senioralnej oraz zarobienia pieniędzy w branży m.in. za granicą mogą być kuszące dla osób, które szukają sposobu na podreperowanie domowego budżetu.
*1 Dane Promedica24, „Perspektywy rozwoju opieki senioralnej w Europie, 2020”
*2 Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014-2050, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, listopad 2014, s. 35, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/18/1/1/ludnosc_w_starszym_wieku.pdf (dostęp 15.12.2019).
*3 Raport Promedica24 „Perspektywy rozwoju opieki senioralnej w Europie, 2020”
*4 Tamże
*5 Badanie IQS dla Promedica24 „Kobiety w dobie pandemii COVID-10. Raport z badania opinii kobiet”, maj 2020
*6 Na podstawie wyników badania IQS na zlecenie Promedica24
*7 Badanie DIAGNOZA.plus, https://diagnoza.plus/report/bezrobocie-w-kwietniu-2021