Ruch jest niezwykle istotny dla formy i samopoczucia osób starszych. Regularne, umiarkowane ćwiczenia wzmacniają odporność, ułatwiają wykonywanie codziennych czynności, wydłużają i poprawiają jakość życia. Uzdrowiska oferują kuracjuszom-seniorom wiele form aktywnego wypoczynku. Jaka forma aktywności jest dla nich skuteczna i – co ważne – bezpieczna?

Regularna aktywność fizyczna seniorów opóźnia efekty starzenia. Ruch wydłuża życie i leczy, opóźnia rozwój chorób wieku starszego: chorób serca, osteoporozy, zapobiega nadciśnieniu i poprawia krążenie.

Chroni przed otyłością, cukrzycą czy miażdżycą, wzmacnia układ odpornościowy. Senior w dobrej kondycji fizycznej jest bardziej aktywny towarzysko, lepiej radzi sobie z codziennymi obowiązkami: zakupami czy sprzątaniem.

Jeżeli jednak przez długie lata nie trenowaliśmy regularnie, mniej się ruszaliśmy, a nasza kondycja fizyczna z wiekiem gwałtownie spadła, trudno znaleźć w sobie motywację do ruchu, pogarszając tym samym swój stan zdrowia. Na brak motywacji wpływ ma także obawa przed kontuzjami – brak nawyku ćwiczeń skutkuje także brakiem umiejętności ich wykonywania.

Uzdrowisko dla seniora

Regularne treningi dla zdrowia najlepiej rozpocząć więc w uzdrowisku. Uzależnione od indywidualnych wskazań́ ćwiczenia, poprzedzone konsultacją z lekarzem, prowadzone są pod okiem fizjoterapeuty. Na podstawie wyników wywiadu lekarskiego, ogólnego stanu zdrowia kuracjusza i jego chorób współistniejących, określa on plan treningu, a także pokazuje jak wykonywać ćwiczenia, stale kontrolując ich odpowiednie wykonanie. To zmniejsza ryzyko urazów, co jest szczególnie ważne dla seniorów, którzy nie ćwiczyli od lat.

- Bezpieczny trening z fizjoterapeutą uczy prawidłowych wzorców ruchowych, eliminując ryzyko mikrourazów i kontuzji. To szczególnie istotne dla kuracjuszy w starszym wieku, dla których niektóre ćwiczenia mogą być niebezpieczne - przestrzega fizjoterapeuta Uzdrowiska Konstancin-Zdrój SA, jedynego uzdrowiska na Mazowszu. - Przykładowo, osoby z nadciśnieniem nie powinny ćwiczyć na siłowni, a u tych ze zdiagnozowaną osteoporozą, najważniejsze jest zapobieganie upadkom. Konkretne dysfunkcje wykluczają wykonywanie części ćwiczeń, dlatego każdy kuracjusz w naszym uzdrowisku jest najpierw konsultowany z lekarzem.

Kinezyterapia - podstawa terapii uzdrowiskowych

Kinezyterapia to leczenie ruchem, stanowiące integralną część fizjoterapii i rehabilitacji w uzdrowisku. Dobrane i ukierunkowane ćwiczenia ruchowe są często najważniejszą częścią usprawniania osób:

• z wadami postawy,
• po urazach i operacjach narządu ruchu,
• z chorobą zwyrodnieniową stawów,
• z bólami reumatoidalnymi,
• z bólami kręgosłupa,
• z niedowładami i porażeniami kończyn,
• z chorobami układu krążenia,
• ze stwardnieniem rozsianym,
• z chorobą Parkinsona,
• z chorobami układu oddechowego,
• z chorobami układu pokarmowego,
• z nadwagą i otyłością.

- Do kinezyterapii zaliczyć można też ćwiczenia oddechowe, aktywujące mięśnie, zwiększając ich siłę, poprawiające także ruchomość klatki piersiowej. To zaś przygotowuje nasz organizm do radzenia sobie z infekcjami czy przewlekłymi chorobami, zaburzającymi funkcje układu oddechowego (takich jak np. niewydolność serca, astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc czy COVID-19) - dodaje ekspert Uzdrowiska Konstancin-Zdrój.

Ćwiczenia dla osób starszych

Warto pamiętać, że aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na cały organizm, w tym na układ immunologiczny, zmniejszając ryzyko infekcji i przeziębień. Nie bez znaczenia, szczególnie właśnie dla seniorów narażonych na apatie, jest wydzielanie endorfin (hormonów szczęścia), które poprawiają nastrój i dodają energii. Dlatego warto wprowadzić chociażby 150 minut treningu tygodniowo, by poprawić jakość życia i opóźnić pojawienie się wielu chorób.

Osobom starszym z problemami kardiologicznymi zaleca się codzienny, umiarkowany wysiłek fizyczny. Może to być marsz, jazda na rowerze, także stacjonarnym, trening ogólnokondycyjny na sali lub w wodzie. Ćwiczenia poprawiają kondycję, siłę i wytrzymałość mięśni oddechowych, a także pozwalają utrzymać prawidłową masę ciała, co jest szczególnie istotne dla osób z chorobą wieńcową.

Seniorom ze zdiagnozowaną osteoporozą, fizjoterapeuci zalecają ćwiczenia koordynacji ruchowej, pomagające utrzymać równowagę tak, by nie doprowadzić do upadku. Ważna jest też budowa siły mięśniowej, która uchroni przed ewentualnymi złamaniami.

Osobom starszym polecane są ćwiczenia rozciągające, które nie wymagając znacznego wysiłku, dają bardzo dobre efekty. Zwiększają ruchomość stawów, sprawiają, że mięśnie są mocniejsze, bardziej wydolne i ukrwione.

Utrzymaniu siły i wzmocnieniu mięśni ciała sprzyjają także ćwiczenia izometryczne, polegające na napinaniu i rozluźnianiu określonych partii mięśniowych, bez wykonania ruchu. Są bezpieczne dla osób starszych, ograniczają także niebezpieczeństwo bólu czy obrzęku.

Poprawę zdrowia seniora gwarantuje także aqua aerobic, który wzmacnia mięśnie całego ciała, zwiększa sprawność i ruchomość stawów i jest dostępny niemalże dla wszystkich, także dla osób z nadwagą, osteoporozą czy artretyzmem.

Regularnie dla zdrowia

Podczas pobytu w uzdrowisku fizjoterapeuta pokazuje także, jak seniorzy powinni ćwiczyć w domu. Tylko regularny trening pozwoli bowiem stopniowo budować siłę mięśni i zwiększać wytrzymałość.