Może być duży, obszerny lub kompaktowy, bogato zdobiony albo minimalistyczny, jednak jest przede wszystkim wygodny oraz doskonały do wypoczynku, czytania lub oglądania telewizji - oczywiście mowa tu o fotelu, który gości niemal w każdym domu lub mieszkaniu. Jego historia sięga zamierzchłych czasów, pierwotnie będąc związaną ze statusem społecznym. Dziś fotele dostępne są dla każdego w szerokiej gamie różnych form, wzorów i kolorów.
Galeria DOMAR TUTAJ
Współczesne fotele są potomkami tronów. Pierwotnie wykonywane z takich materiałów jak drewno, kamień czy metal, były oznaką pozycji społecznej. W średniowieczu mogli na nich zasiadać jedynie władcy świeccy i kościelni. Trony były również bogato zdobione, inkrustowane drogimi, szlachetnymi materiałami.
Z kolei w renesansie, fotel uwalnia się spod władzy królewskiej i trafia na dwory oraz salony zamożnych mieszczan. Pierwotnie konstruowany głównie z drewna, dopiero w XVI wieku zyskuje tapicerowane siedziska i oparcia. Właśnie wtedy powstaje również w Anglii fotel, którego popularność nie słabnie do dziś. Fotel uszak, bo to właśnie o nim mowa, jest wygodny i niezwykle charakterystyczny.
Wielką popularność fotele zyskują w baroku. W tym czasie projektowane są tapicerowane i bogato zdobione formy. Do dziś znane są powstałe w okresie rokoka, czyli za panowania Ludwika XV i Ludwika XVI fotele Berżera, które rozpowszechniły się w całej Europie. Ciekawym nawiązaniem do dawnej stylistyki jest kultowy fotel Proust zaprojektowany przez Alessandro Mendiniego, łączący styl rokoka z puentylizmem.
Na drugiej półkuli, czyli w Stanach Zjednoczonych, w XVIII wieku powstaje w fotel bujany, który w wieku XIX rozpowszechnił się również w Europie. W tym samym czasie w Anglii stworzony zostaje elegancki, klasyczny fotel obity w całości skórą - Chesterfield. Od tego czasu moda na tego typu meble coraz mocniej się umacnia, a różnorodność wzorów i typów jest coraz większa.
Początek masowej produkcji prowadzi do rozwoju projektowania mebli, a modernizm przynosi rewolucję w designie. Fotele stają się proste i doskonale dopasowane do swojej funkcji.
- Nowoczesność przyniosła kolejne zmiany, czyniąc fotele bardziej funkcjonalnymi oraz dopasowanymi do współczesnych potrzeb. Ta fascynująca podróż przez historię tego rodzaju wyposażenia ukazuje ich ewolucję od symbolu władzy do współczesnych dzieł designu, odzwierciedlając zmieniające się możliwości oraz gusta społeczeństwa – mówi Aldona Mioduszewska, Dyrektor Marketingu Galerii Wnętrz DOMAR.
Fotel – gwiazda designu
Fotel, czyli jednoosobowe siedzisko z oparciem i podłokietnikami, stał się jednym z ulubionych mebli projektantów. Puszczając wodze fantazji, stworzyli wzory, które jednocześnie są funkcjonalne i zaskakują formą. Na początku XX wieku modernizm wkracza do architektury i designu. To czas, kiedy twórcy i projektanci poszukują rozwiązań łączących funkcjonalizm z formą. W tym nurcie powstają proste minimalistyczne budynki oraz meble.
Kwintesencją bauhausu, jednego z modernistycznych nurtów, są powstałe w latach 30 fotele MR20 Miesa van der Rohe i S411 Willema Hendrika Gispena. Ich konstrukcja została sprowadzona do niezbędnego minimum i oparta na stelażu z metalowych rur. Fotel S411 posiada tapicerowane siedzisko i oparcie, w przypadku fotela MR20 zostały one wykonane jedynie z naciągniętych fragmentów materiału. Oba modele wzorowane były na pierwszym ikonicznym fotelu z lat 20 XX’ wieku, w którego konstrukcji wykorzystano metalowe rurki od roweru, czyli fotela Wassily Marcela Breuera.
„Przełomem na początku XX w były słynne Thonety czyli fotele i krzesła z giętego drewna, które później wykorzystywał w swoich surowych aranżacjach sam le Corbusier, ale prawdziwa rewolucja zaczęła się w Bauhausie, gdy odkryto potencjał nośny i konstrukcyjny stalowych giętych rurek. To dało impuls do rozwoju współczesnych form meblowych zarówno do przestrzeni prywatnych, jak i biurowych czy hotelowych”
Dziś do tych kultowych form chętnie nawiązują również współcześni projektanci. Ekspertka Galerii Wnętrz DOMAR podkreśla znaczenie tych ikonicznych wzorów, wskazując na fotele Lima i Loreto jako doskonałe przykłady współczesnych reinterpretacji. Oddają one nie tylko hołd duchowi Bauhausu, lecz także łączą minimalistyczną elegancję z komfortem użytkowania, stanowiąc niezwykłe dzieła sztuki, które wzbogacają każde wnętrze.
Do ikon designu na pewno można zaliczyć również fotel Egg chair Arne Jacobsena. Zaprojektowany w 1958 do kopenhaskiego hotelu, wyprzedził swoją epokę i myśl estetyczną. Jego forma miała dać poczucie otulenia i odizolowania od panującego w hotelowym foyer chaosu. Dziś typ ten jest bardzo popularny i chętnie wykorzystywany w domach prywatnych oraz przestrzeniach publicznych. Nawiązuje do niej między innymi fotel Nasto.
Warto pamiętać także o polskim akcencie – czyli o kultowych modelach polskich projektantów z lat 60, takich jak fotel 366 Józefa Chierowskiego czy RM58 Romana Modzelewskiego.
Jakie formy może przybrać fotel?
W trakcie długiej historii fotela, powstało wiele jego różnych form. Obecnie do najpopularniejszych typów goszczących w naszych wnętrzach można zaliczyć:
- fotele finka – inaczej fotele fińskie, które są połączeniem wygodnego krzesła z fotelem. Ich pierwowzorem jest model zaprojektowany przez Alvaro Aalto - Armchair 402. Mają drewnianą, prostą konstrukcję i tapicerowane siedzenie, a także odchylone pod kątem oparcie. Cechuje je minimalistyczny design oraz elegancja.
- fotele kubełkowe do salonu - nie należy mylić go z fotelami samochodowymi lub gamingowymi. Mają kompaktową konstrukcję oraz idealnie pasują nawet do niedużych metraży. Cechą charakterystyczną tego modelu jest połączenie oparcia, brzegów i podłokietników fotela w jedną, zwartą całość, która jest tapicerowana. Korzystając z niego mamy miłe uczucie przytulności i otulenia.
- fotele uszaki – na rynku możemy spotkać je w różnych wersjach: klasycznych, skandynawskich, eleganckich do biura lub gabinetu oraz designerskich, nawiązujących swą formą do Egg chair.
- fotel retro – jedne z najpopularniejszych mebli w Polsce i za granicą, nawiązujących do wzorów z lat 50 i 60. Tego typu fotele posiadają prostą, minimalistyczną formę oraz są wysoce funkcjonalne.
- nowoczesne fotele wypoczynkowe - wygodne, obszerne meble ze skórzanym lub tapicerowanym obiciem, które posiadają nowoczesne udogodnienia, jak regulowany zagłówek, kąt nachylenia oparcia czy wysuwany podnóżek.
Warto wspomnieć również o nowoczesnych fotelach bujanych, zazwyczaj wyposażonych w specjalne płozy, czy też fotelach podwieszanych pod sufitem. Mają formę otwartej kuli, w której przestrzeni można się wyciszyć i odpocząć.
- W ostatnim okresie największą popularnością cieszą się fotele z funkcją relaksu (np. z salonu Livingroom). Szczególnie z funkcją cardio, czyli ułożeniem, w którym poziom serca jest poniżej poziomu nóg, co wpływa na krążenie ale także wzmacnia poczucie relaksu.
Współczesny fotel, ewoluując z historycznych tronów, przekształcił się w nieodłączny element domowego komfortu. Jego historia, poczynając od elitarnych tronów średniowiecza, przemawia o zmieniających się trendach społecznych i kulturowych. Dzisiejsze fotele, inspirowane ikonami designu i współczesnym minimalizmem, doskonale łączą estetykę z funkcjonalnością, tworząc bogatą gamę form, od klasycznych po nowoczesne. A te najmodniejsze i najbardziej dopasowane do naszych potrzeb.