19 czerwca ruszyła 5. edycja ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”. Kampania już kolejny rok będzie zmieniała percepcję choroby otyłościowej wśród Polek i Polaków i obalała krzywdzące stereotypy. Tegoroczna odsłona odbywa się pod hasłem: „Szczerze o otyłości. Z miłości” i podkreśla kluczową rolę empatycznej komunikacji oraz wsparcia rodziny w profilaktyce, diagnostyce i kompleksowym leczeniu otyłości.
Nowa edycja oprócz tematu choroby wśród dorosłych, dotyka także po raz pierwszy kwestii otyłości wśród dzieci i nastolatków. Bohaterami tegorocznej kampanii zostali m.in. aktorzy Kacper Łukasiewicz, Bartłomiej Nowosielski i Robert Kudelski.
Największa w Europie fala zachorowań
Wg WHO polskie dzieci i nastolatki przybierają na masie ciała najszybciej w Europie *1. Szacuje się, że nadwaga i otyłość, która jest najczęstszym zaburzeniem rozwoju fizycznego, dotyczy około 10 proc. najmłodszych dzieci (1–3 lata), 25 proc. trzylatków, 33 proc. dzieci w wieku wczesnoszkolnym i niemal 22 proc. młodzieży do 15 roku życia *2:
– Przekroczyliśmy właśnie w Polsce próg zdrowotnej katastrofy: w tym momencie mamy już 9 mln dorosłych Polaków chorych na otyłość *3. Co roku przybywa też około 400 tysięcy dzieci i młodzieży z nadmierną masą ciała – to może sprawić, że młode pokolenie statystycznie będzie żyło krócej niż ich rodzice i dziadkowie. Otyłość w populacji najmłodszych przyczynia się bowiem do wczesnego rozwoju wielu powikłań, które kiedyś „zarezerwowane” były głównie dla dorosłych: cukrzycy typu II, nadciśnienia tętniczego, ale też insulinooporności, bezdechu sennego czy zaburzeń metabolicznych. Oprócz tego pojawiają się konsekwencje psychologiczne, takie jak depresja – podkreśla prof. dr hab. n. med. Lucyna Ostrowska, prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, patrona merytorycznego kampanii.
Rodzice, dziadkowie i opiekunowie – pierwszą linią wsparcia
Zatrzymanie tak dynamicznej fali zachorowań wśród dzieci i nastolatków to ogromne wyzwanie. Istotną rolę odgrywa tu wsparcie rodziców i opiekunów, dlatego 5. edycja kampanii podkreślać będzie rolę rodziny w profilaktyce, diagnostyce i kompleksowym leczeniu otyłości w populacji osób młodych.
– Rodzina jako najmniejsza komórka społeczna, to pierwsze miejsce, gdzie kształtują się nawyki żywieniowe oraz te związane z aktywnością fizyczną. Niezmiernie ważna jest rola opiekunów, ale skuteczne wsparcie w chorobie otyłościowej może dawać każdy członek rodziny – także dziadkowie, siostry, bracia, małżonkowie, czy życiowi partnerzy. Pacjenci wielokrotnie dzielą się z nami, lekarzami refleksją, że to osoby, o które się troszczą, i które troszczą się o nich, są najlepszą motywacją do mierzenia się z chorobą otyłościową i dbania o jej profilaktykę.
Młody aktor o stygmatyzacji z powodu otyłości
W gronie tegorocznych Ambasadorów znalazł się m.in. Kacper Łukasiewicz, aktor i student prawa. Zaangażował się w kampanię, aby uświadamiać, jak krzywdząca jest stygmatyzacja, która dotyka młode osoby mierzące się z otyłością:
– Mam 21 lat i z otyłością mierzę się, odkąd pamiętam – zaczęło się jakoś w podstawówce. I choć teraz moja choroba jest w remisji, wiem, że może wrócić. Jako dziecko doświadczyłem bolesnego hejtu w internecie. Zacząłem grać rolę Kuby w jednym z popularnych seriali telewizyjnych mając 5 lat. Przez kolejne lata widzowie obserwowali, jak dorastałem na planie. Temat mojej zbyt wysokiej masy ciała stał się obiektem ataków na jednym z portali społecznościowych. Powstawały grupy liczące kilkadziesiąt tysięcy osób: byli tam przede wszystkim dorośli, którzy nie znali ani mnie, ani historii mojej choroby, a jednak mój wygląd był dla nich pretekstem do słownej przemocy. Używali wobec mnie słów, których długo nie mogłem zapomnieć. A moim rodzicom sugerowali, że moja masa ciała to „wynik ich nieodpowiedzialności,” że „powinni zamykać lodówkę na kłódkę”, że „mogą mnie doprowadzić do kalectwa”, tymczasem byłem pod stałą opieką lekarzy, rodzice bardzo mnie wspierali. Chcę powiedzieć innym młodym ludziom, że z chorobą otyłościową nie są sami – podkreśla Kacper Łukasiewicz, aktor i ambasador kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości.
Odczarować język wokół otyłości
Tegoroczne hasło kampanii „Szczerze o otyłości. Z miłości” podkreśla rolę rozmowy w szczerej i bezpiecznej atmosferze, która może pozytywnie mobilizować, a chory otoczony empatią i miłością rodziny, ma więcej sił do mierzenia się z chorobą.
Dlatego szczerze o swoich doświadczeniach z chorobą otyłościową chcą dzielić się także pozostali Ambasadorzy nowej kampanii: aktor i tata dwóch córek, Bartłomiej Nowosielski, aktor Robert Kudelski oraz pacjentka i nauczycielka: Emilia Modrzyńska. W misję edukowania społecznego jako ambasadorka włączyła się także psycholożka zdrowia, Adrianna Sobol.
W ramach tegorocznej kampanii powstaną również praktyczne narzędzia edukacyjne m.in. „PoMOCnik dla rodziców i opiekunów”, czyli opracowanie przygotowane przy zaangażowaniu interdyscyplinarnego grona ekspertów. Będzie zawierać rekomendacje z zakresu nawyków żywieniowych, aktywności fizycznej, wsparcia psychologicznego oraz medycznego dla tych, którzy poszukują wskazówek, jak wesprzeć swoje dziecko w drodze do uzyskania i utrzymania zdrowej masy ciała.
Patronat merytoryczny nad kampanią sprawuje Polskie Towarzystwo Leczenia Otyłości.
Patronat honorowy objęli: Polskie Towarzystwo Otyłości Dziecięcej, Ambasada Królestwa Danii, Rzecznik Praw Dziecka, Związek Nauczycielstwa Polskiego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, Polskie Towarzystwo Lipidologiczne, Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej, Polskie Towarzystwo Medycyny Stylu Życia, a także: Fundacja na Rzecz Leczenia Otyłości FLO, Fundacja „SIŁA”, Fundacja Zdrowie i Edukacja „Ad Meritum”, Socjolożki.pl, portal Zdrowie Zaczyna się w Głowie.
*Materiał prasowy w całości bądź jego fragmenty nie mogą być publikowane przy treściach dotyczących farmakoterapii. Materiał powstał w ramach kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”, która nie ma na celu promocji produktów, a wyłącznie edukację społeczną.
*1 Childhood Obesity Surveillance Initiative WHO.
*2 Dane podane przez profesora dr. hab. n. med. Artura Mazura – Kierownika II Kliniki Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego nr 2 im. św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie. Ponadto: Weker H, Barańska M, Riahi A, Strucińska M, Więch M, et al. Dietary patterns in toddlers with excess weight. The 2016 PITNUTS study. Dev Period Med 2017; 21(3): 272–285.
*3 NIK: Profilaktyka i leczenie otyłości u osób dorosłych, 2023.