Wyobraźnia oszustów nie zna granic, a osoby starsze - z uwagi na swoją ufność, chęć niesienia pomocy i dobre serce - są szczególnie narażone na ich działanie. Poniżej przedstawiamy najczęstsze zagrożenia, jakie czyhają na seniorów oraz porady, jak nie dać się oszukać.

Szeroko rozpowszechnionym wśród przestępców sposobem oszukiwania seniorów jest wyłudzanie pieniędzy tzw. metodą na wnuczka. Oszuści podając się np. za wnuka, syna, córkę lub innego krewnego czy policjanta/prokuratora próbują zdobyć zaufanie osób starszych, a następnie wyłudzić od nich możliwie największą sumę pieniędzy.

Jak działają oszuści?

Schemat działania przestępców zazwyczaj wygląda podobnie. Wyszukują oni w książkach telefonicznych numery osób, których imiona są popularne wśród starszego pokolenia. Do seniora na telefon stacjonarny, dzwoni osoba, która podaje się za jego krewnego (syna/córkę/wnuczka), policjanta lub urzędnika. Osoba ta informuje, że niezwłocznie potrzebuje pieniędzy np. na pokrycie kosztów spowodowanego wypadku drogowego lub w związku z przeprowadzaną akcją policyjną. Jedocześnie często nie pozwala przerwać połączenia, aby senior nie miał możliwości zastanowić się spokojnie nad zaistniałą sytuacją lub skonsultować jej z kimś bliskim. Przestępca tak prowadzi rozmowę, że starsi ludzie informują go, gdzie przechowują swoje oszczędności. Od otrzymanej odpowiedzi zależy jego dalsze działanie:

• jeżeli uzyska informację, że senior swoje oszczędności trzyma w domu, poleca mu spakować je do koperty (lub dwóch) i przekazać osobie, która się po nie zgłosi („znajomemu” krewnego, kurierowi lub taksówkarzowi), który w ciągu kilkudziesięciu minut zjawia się w mieszkaniu,
• jeżeli oszust dowie się, że senior ma konto w banku z dostępem przez Internet, poleca mu podać login i hasło do tego konta lub przelać oszczędności na wskazany przez niego rachunek,
• jeżeli natomiast starsza osoba ma pieniądze ulokowane w banku, ale bez dostępu do bankowości elektronicznej, przestępca nalega, aby udał się do banku, wypłacił gotówkę, a następnie przekazał ją lub przelał pieniądze na wskazane konto bankowe.

Policja przypomina, aby ustrzec się przed oszustami działającymi metodą „na wnuczka” należy:

• być ostrożnym w kontakcie z nieznajomym, szczególnie w kontakcie telefonicznym,
• nie ufać osobom, które telefonicznie podają się za krewnych lub ich przyjaciół i proszą o pieniądze,
• nigdy nie przekazywać pieniędzy osobom, których nie znamy,
• zawsze potwierdzać taką „prośbę o pomoc”, poprzez osobisty lub telefoniczny kontakt z właściwą osobą (wnukiem czy innym krewnym).

Należy również pamiętać, że policjanci nigdy nie proszą o przekazanie pieniędzy, nigdy też nie dzwonią do mieszkańców, aby zaproponować im udział w prowadzonych przez nich działaniach. We wszystkich podejrzanych lub wątpliwych sytuacjach należy niezwłocznie skontaktować się z Policją, dzwoniąc pod numer alarmowy 112.

Przy podpisywaniu umów należy zachować szczególną ostrożność

W ostatnim czasie coraz częściej mówi się o nadużyciach przy zawieraniu różnego rodzaju umów – zarówno podczas pokazów dedykowanych głównie seniorom, jak również w ich mieszkaniach czy podczas rozmów telefonicznych (np. umowy na dostarczanie mediów czy usług telekomunikacyjnych). Niestety zdarza się, że oferujący takie usługi są oszustami, którzy wykorzystując zaufanie starszych osób doprowadzają je do podpisania niekorzystnych umów.

By uniknąć problemów, podstawą jest dokładne czytanie umów, które się podpisuje. Niestety bardzo często treść dokumentów jest napisana zbyt małą czcionką lub w taki sposób, że starsza osoba nie jest w stanie zrozumieć ich treści i warunków umowy. W takim przypadku senior nie może ulegać presji i absolutnie nie powinien podpisywać takiego dokumentu, ponieważ może wpędzić się w poważne kłopoty. Gdy starsza osoba ma zamiar zawrzeć jakąś umowę, a nie czuje się pewnie, powinna poprosić o pomoc kogoś z rodziny czy sąsiedztwa, kto przeczyta i wyjaśni jej warunki umowy.

Często prezentowane podczas pokazów towary nie są warte swojej ceny lub senior nieuczciwie zasugerowany tym, że rozmawia ze swoim dostawcą np. prądu czy gazu nieświadomie zrywa obecną umowę tym samym narażając się na straty finansowe. Należy pamiętać, że od umowy można odstąpić w ciągu 14 dni, gdy została podpisana w domu lub produkt został zakupiony na pokazie.

Jak nie dać się okraść podczas zakupów czy w autobusie

Podróżując środkami komunikacji publicznej, przebywając w zatłoczonych miejscach, czy robiąc zakupy w pośpiechu, senior może paść ofiarą kieszonkowców.

Należy pamiętać, by nigdy nie zostawiać portfela na sklepowej ladzie, a podczas płacenia za zakupy, nie pokazywać, że mamy przy sobie większą ilości gotówki. Jeśli senior korzysta z karty bankomatowej, należy przestrzec go, by nigdy nie zapisywał numeru PIN do karty i jednocześnie przechowywał go w portfelu.

Będąc w zatłoczonych miejscach publicznych, mężczyźni nie powinni chować portfela do tylnej kieszeni spodni, a kobiety powinny zwracać uwagę na to, by ich torebki znajdowały się zawsze w zasięgu wzroku, najlepiej z przodu, z głęboko schowanym portfelem i zasuniętym zamkiem.

W przypadku, gdy jednak dojdzie do kradzieży, należy niezwłocznie zgłosić się do najbliższej jednostki Policji, a gdy w portfelu znajdowały się dokumenty potwierdzające tożsamość, dodatkowo trzeba je zastrzec np. w placówce banku, żeby uniemożliwić oszustom wyłudzenie kredytu przy ich użyciu.

Kiedy nieznajomy puka do drzwi…

Bardzo często do naszych drzwi pukają np. osoby zbierające pieniądze na cele charytatywne, kominiarze, osoby odczytujące stan liczników czy akwizytorzy, którzy chcą przedstawić swoją ofertę. Z uwagi na to, że trudno odróżnić oszustów od osób z dobrymi intencjami, najlepiej, by seniorzy nie wpuszczali do mieszkań nikogo obcego. Jeśli muszą już to zrobić, w żadnym wypadku nie powinni otwierać drzwi odruchowo, bez zastanowienia. Jeżeli pojawiają się jakąkolwiek wątpliwości, najlepiej zadzwonić do firmy/instytucji, którą pukająca do drzwi osoba reprezentuje, aby upewnić się, że faktycznie ta firma wysłała pracownika pod nasz adres. Pamiętajmy, że jeśli już obce osoby znajdą się w naszym mieszkaniu nie spuszczajmy ich z oczu, nie chwalmy się wartościowymi przedmiotami oraz zachowajmy wzmożoną czujność.

Bezpieczeństwo seniora na drodze

Osoby starsze często są ofiarami wypadków drogowych, ponieważ nie zachowują należytej ostrożności. Zdarzają się sytuacje, kiedy seniorzy wkraczają wprost pod nadjeżdżające pojazdy, ponieważ nie zawsze w porę je dostrzegają. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo seniorów na drodze istotną kwestią jest również ich widoczność. Należy przypominać o konieczności noszenia odblasków, a najlepiej wręczyć dziadkom mały odblaskowy element, który sprawi, że z daleka będą widoczni dla kierujących, co w efekcie może uratować ich życie.