Wstępna diagnostyka chorób otępiennych. Test rysowania zegara

dr Joanna Plak-Warecka

Wraz z wiekiem zaczyna zawodzić pamięć. Czasami jednak zapominanie jest na tyle silne, że budzi niepokój otoczenia seniora. W jaki sposób można wstępnie zweryfikować czy jest to zwykłe zapominanie związane z wiekiem czy problem jest bardziej złożony?

Służą temu specjalistyczne narzędzia, takie jak: test rysowania zegara. Należy jednak pamiętać, że wyniki testów są jedynie orientacyjne i wymagają konsultacji z lekarzem specjalistą.

Test rysowania zegara (Clock Drawing Test, CDT)

Test pomaga ocenić zdolności wzrokowo-przestrzenne, konstrukcyjne, wykonawcze oraz myślenie abstrakcyjno-pojęciowe. Zadanie polega na narysowaniu tarczy zegara i wpisaniu w nią cyfr oznaczających kolejne godziny, następnie na narysowaniu wskazówek tak by wyznaczyły godzinę 3.00; a następnie narysowaniu wskazówek tak by wyznaczyły godzinę 11.10. Ocenie podlegają takie umiejętności, jak: zrozumienie polecenia, prawidłowe/nieprawidłowe rozmieszczenie cyfr, jakość zapisu cyfr (skierowanie w dobrą stronę, kolejność), dobre ustawienie wskazówek lub pominięcie/krzywe narysowanie wskazówek. Punktacja za wykonanie zadania jest następująca: 10-6 pkt - rysowanie całego zegara jest zasadniczo poprawne; 10 pkt.- wskazówki znajdują się na właściwych pozycjach, 9 pkt.- zaobserwowano drobne pomyłki w położeniu wskazówek, 8 pkt. - widoczne są wyraźne błędy w położeniu wskazówek, 7 pkt. - wskazówki są zdecydowanie źle położone, 6 pkt.: brak wskazówek, inne oznaczenie godziny, np. w zapisie liczbowym lub zakreśleniu godziny, 5–1 pkt. - rysowanie tarczy zegara jest zaburzone, 5 pkt. – błędne grupowanie cyfr (po jednej stronie zegara) lub ich odwracanie, 4 pkt. - dalsze zaburzenie sekwencji cyfr; zegar traci integralność – brakuje cyfr lub są poza tarczą, 3 pkt. - tarcza i cyfry nie są ze sobą związane, brakuje wskazówek, 2 pkt. - rysunek wskazuje, że coś z instrukcji zostało zrozumiane, ale bardzo słabo przypomina zegar, 1 pkt – została podjęta próba rysowania zegara nie zostaje podjęta albo wyniku nie można zinterpretować *1.

 

*2 Źródło:https://wsparciedlaopiekuna.pl/artykuly/w-jaki-sposob-mozna-zdiagnozowac-choroby-otepienne-prosty-test-na-demencje/ odczyt 19.02.2025