Wstępna diagnostyka chorób otępiennych. Krótka skala oceny stanu psychicznego.

dr Joanna Plak-Warecka

Wraz z wiekiem zaczyna zawodzić pamięć. Czasami jednak zapominanie jest na tyle silne, że budzi niepokój otoczenia seniora. W jaki sposób można wstępnie zweryfikować czy jest to zwykłe zapominanie związane z wiekiem czy problem jest bardziej złożony?

Służą temu specjalistyczne narzędzia, takie jak: krótka skala oceny stanu psychicznego. Należy jednak pamiętać, że wyniki testów są jedynie orientacyjne i wymagają konsultacji z lekarzem specjalistą.

Krótka skala oceny stanu psychicznego (Mini-Mental State Examination, MMSE)

Test ma charakter przesiewowy i służy badaniu zaburzeń w funkcjonowaniu poznawczym pacjenta. Wykonanie testu jest rekomendowane do wykonania w przypadku wystąpienia objawów otępienie i podejrzenia rozwoju choroby Alzheimera. Badany ma za zadanie odpowiedzieć na pytania i wykonać zadania wymienione poniżej. 1). Badanie orientacji w czasie – jaki jest teraz rok, jaka jest pora roku, jaki jest miesiąc, jaka jest dzisiaj data, jaki jest dzień tygodnia. Badanie orientacji w miejscu – w jakim kraju się znajdujemy, w jakim województwie się znajdujemy, w jakim mieście się znajdujemy, jak nazywa się miejsce w którym się obecnie znajdujemy, na którym piętrze się znajdujemy 2). Zapamiętywanie- należy powtórzyć trzy słowa (byk, mur, las) i je zapamiętać, żeby móc je powtórzyć w niedługim czasie 3). Uwaga i liczenie – należy odejmować kolejno od 100 po 7, aż do momentu usłyszenia słowa „stop” 4). Przypomnienie – należy powtórzyć słowa z pkt 2 5). Funkcje językowe - nazywanie (badany ma za zadanie nazwać pokazywane przedmioty, tj. ołówek, zegarek). Funkcje językowe – powtarzanie (zadanie polega na dosłownym powtórzeniu zwrotu: ani tak, ani nie, ani ale. Funkcje językowe – wykonywanie poleceń (należy wziąć kartkę do lewej/prawej ręki, złożyć ją na połowę dwiema rękami, położyć ją na kolana). Funkcje językowe – wykonywanie poleceń (zadanie polega na przeczytaniu napisu „proszę zamknąć oczy” i wykonanie zadania). Funkcje językowe - pisanie (zadanie polega na napisaniu dowolnego zdania na kartce 6). Praksja konstrukcyjna – zadanie polega na jak najbardziej dokładnym narysowaniu odcinka zamieszczonego na odwrocie kartki. Liczba punktów w przedziale 30-27 oznacza wynik prawidłowy, 26-24 pkt wskazują na zaburzenia poznawcze bez otępienia, 23-19 pkt sugeruje otępienie lekkiego stopnia, 18-11 pkt sugeruje otępienie średniego stopnia, 10-0 pkt sugeruje otępienie głębokie *1.

 

*1  Źródło: https://mojparkinson.com/wp-content/uploads/2021/05/MMSE.pdf/ odczyt 19.02.2025