W 2050 r. 2 mld klientów na świecie będzie mieć ponad 60 lat. Firmy z wielu branż przygotowują specjalne produkty i usługi dostosowane do ich potrzeb. Takie, wciąż jeszcze niszowe oferty, wkrótce mogą stać się w Europie bardziej popularne, niż te kierowane do młodych osób. Ma to związek ze starzeniem się zachodnich społeczeństw, a także z rosnącą aktywnością oraz siłą nabywczą osób starszych - szacuje się, że w 2015 r. starsi konsumenci wydadzą na światowych rynkach ponad 8 bln dol. 2012 rok został ogłoszony przez Unię Europejską Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Niedawno zakończyła się europejska akcja „Tydzień z Internetem" w ramach, której osoby starsze będą miały okazję poznać zalety korzystania z sieci. To właśnie starsze pokolenie będzie coraz liczniejszą i coraz bardziej wymagającą grupą konsumentów.
Już dziś 17,5% populacji Polski stanowią osoby w wieku powyżej 60 lat . To ok. 6,5 mln osób. Do 2030 r. ich liczba wzrośnie do 9,5 mln i będą stanowić 24% obywateli. W tym czasie dwukrotnie wzrośnie liczba osób mających min. 80 lat. Podobną tendencję obserwuje się na całym świecie. Obecnie liczba osób po 60 r. życia przekracza 800 mln, zaś w 2047 r. sięgnie 2 mld . Od kilku lat obserwujemy wzrastające zainteresowanie osób starszych osiągnięciami najnowszej techniki. Seniorzy chcą być aktywni i korzystać z nowoczesnych sprzętów i nowych metod i narzędzi komunikacji. Dla przykładu, jak wynika z raportu Forrester Research , już ponad 60% Amerykanów powyżej 67 roku życia posiada kamerę cyfrową, 19% korzysta z telefonów komórkowych do wykonywania szerokiej gamy czynności, a 64% dokonało zakupu przez Internet w ciągu ostatnich trzech miesięcy.
- Z roku na rok rośnie liczba starszych konsumentów zainteresowanych nowymi technologiami. Takie osoby coraz chętniej sięgają po podobne rozwiązania, z których korzystają ich dzieci i wnuki. Poszukują również produktów i usług skierowanych do ich grupy wiekowej. Nic dziwnego więc, że firmy, które uważnie śledzą trendy na rynku proponują coraz liczniejsze rozwiązania dostosowane do potrzeb tej grupy konsumentów – wskazuje Arkadiusz Zieliński, Senior Product Manager w Xerox Polska, oddziale jednego z największych na świecie dostawców cyfrowych drukarek oraz usług outsourcingu druku, zarządzania dokumentami i procesami back office.
Tegoroczny raport Eurostatu , wskazuje na to, że nadchodzące lata będą okresem znaczącego rozwoju rynku produktów i usług skierowanych do starszych mieszkańców Europy. Twórcy raportu podkreślają, że zjawisko to, zwane „srebrną ekonomią" może być wręcz morem wzrostu gospodarczego na naszym kontynencie. Opinię tę podziela ponad 60% ankietowanych przez Eurostat w 27 krajach Unii.
Srebrne technologie
Zdając sobie sprawę z przemian demograficznych, generowanych przez nie wyzwań dla biznesu oraz rosnącej siły nabywczej starszych konsumentów, wiele firm wprowadza do swojej oferty rozwiązania dedykowane tej grupie osób. Skuteczność tej strategii potwierdzają liczby i badania. Dla przykładu szacuje się, że w 2011 r. sprzedano w Polsce nawet 200 tys. telefonów o tzw. prostej funkcjonalności . Sukces oparty jest tutaj na odpowiednim dopasowaniu produktu do specyficznych potrzeb starszych odbiorców. Według badań myPhone, najważniejsze cechy telefonu, które wskazali użytkownicy w wieku 50+ to: duże klawisze i elegancka, trwała obudowa (31% wskazań), czytelny ekran i proste menu (28%) oraz długi czas czuwania (13%). Specjalnie zaprojektowane telefony otwierają długą listę produktów, nowoczesnych, a zarazem prostych w obsłudze i dostosowanych do potrzeb i oczekiwań starszych klientów.
- Znajomość preferencji klientów z danej grupy wiekowej pozwala na dobre dopasowanie oferty do ich specyficznych potrzeb – komentuje Krzysztof Chyliński, Dyrektor Technologii i Członek Zarządu Holicon, firmy wyspecjalizowanej w usługach z obszaru call i contact center – W przypadku telefonów dojrzali odbiorcy decydują się na aparaty, które są niezawodne i proste w obsłudze. Niektórzy, w zależności od potrzeb, wybierają urządzenia, które bardzo głośno dzwonią, wibrują i nie zakłócają pracy aparatów słuchowych. Osoby dużo starsze mogą skorzystać także z telefonów połączonych bezpośrednio z call center, zapewniającym system teleopieki. Takie rozwiązanie umożliwia jego użytkownikowi uzyskanie pomocy po przyciśnięciu jednego guzika. Aparaty przystosowane do potrzeb seniorów mają wygrawerowane klawisze, tak żeby szybko się nie ścierały i zwykłe ekrany LCD. Te dotykowe nie sprawdzają się w przypadku osób mających problemy z precyzją ruchów dłoni. Warto jednak pamiętać, że to, że produkty są proste w obsłudze, nie oznacza, że są pozbawione dodatkowych funkcji.
W sklepach można znaleźć wiele udogodnień, które mogą ułatwić starszym klientom posługiwanie się komputerem. Przykładem mogą być duże myszki dla osób, które z powodu wieku lub choroby mają trudności z wykonywaniem niewielkich ruchów ręki i z podwójnym klikaniem. Starsi użytkownicy mogą skorzystać np. ze specjalnej nakładki na klawiaturę, która zapobiega naciśnięciu kilku klawiszy jednocześnie, co w przypadku osób mających problemy z manualnością dłoni i rąk jest bardzo praktycznym rozwiązaniem. Istnieją także spersonalizowane klawiatury, na których można pisać za pomocą różnych części ciała. Warto wspomnieć również o różnego typu komunikatorach i specjalnym oprogramowaniu, które może np. pomóc w czytaniu drobnych liter poprzez powiększenie odpowiednich fragmentów tekstu czy w przełożeniu słowa mówionego na tekst pisany i odwrotnie.
Nowe technologie pomagają osobom starszym borykającym się z różnego typu ograniczeniami i trudnościami w obsłudze programów i urządzeń. Wiele firm dba o to, by w portfolio ich produktów znalazły się odpowiednie dla nich rozwiązania.
- Xerox ma w swojej ofercie wiele produktów, stworzonych również z myślą o seniorach i osobach mających pewną trudność z obsługą niektórych funkcji urządzeń biurowych – mówi Arkadiusz Zieliński z Xerox Polska – W portfolio firmy znajdują się m.in. urządzenia biurowe z wielowierszowymi wyświetlaczami, które ułatwiają gorzej widzącym osobom np. sprawdzenie poziomu zużycia tonera. Stworzyliśmy też drukarki, które nie wymagają wymiany wkładów, dzięki czemu użytkownik nie musi zmagać się z instrukcją za każdym razem, gdy skończy mu się materiał eksploatacyjny. Wystarczy wrzucić kostki atramentu do odpowiednich gniazd urządzenia i zamknąć pokrywę. Jest to tak proste, jak ładowanie zszywacza – dodaje.
Warto również dodać, że branża poligraficzna oferuje klientom sprzęt, na którym można drukować w alfabecie Braille'a. Istnieją tez urządzenia, które automatycznie drukują przychodzące maile wraz z załącznikami.
Starszy konsument surfuje
Starsi konsumenci chcą poznawać zdobycze techniki i coraz częściej korzystają z Internetu jako narzędzia pracy, rozrywki i pozyskiwania informacji. Dotyczy to w największej mierze mieszkańców Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych. Nieprzypadkowo korzystanie z sieci i uczenie wykorzystywania nowych technologii może być jednym z najefektywniejszych metod aktywizacji osób starszych. Podkreśla to Parlament Europejski w specjalnej rezolucji wydanej w związku z trwającym właśnie Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych. Obecnie szacuje się, że ponad 10 spośród około 13 milionów Polaków po pięćdziesiątym roku życia nie korzysta z Internetu . Coraz powszechniejsza jest świadomość, że cyfrowe wykluczenie w świecie, w którym za pomocą Internetu organizuje się coraz więcej aspektów codziennego życia, może przynosić wymierne straty ekonomiczne. Dlatego organizuje się szereg akcji społecznych i edukacyjnych takich jak m.in. projekt „Polska cyfrowa równych szans", którego celem jest rozpowszechnianie Internetu wśród starszego pokolenia.
Powoli widoczne są efekty takich działań. Dynamika wzrostu udziału najstarszych użytkowników wśród wszystkich internautów w ciągu ostatnich lat była jednak wyższa niż w całej polskiej populacji . Ci, którzy przekonali się do korzystania z Internetu podkreślają, że poprawił on jakość ich życia. Potwierdza to 100% ankietowanych w badaniu „Korzystanie z Internetu a jakość życia osób 50+" przeprowadzonym na zlecenie UPC Polska i Microsoft. Starsi użytkownicy Internetu doceniają przede wszystkim to jak sieć wspiera ich w codziennych sprawach i decyzjach np. ułatwiając znalezienie informacji, planowanie przejazdów komunikacją miejską, załatwianie spraw urzędowych, znajdowanie lekarzy specjalistów. Internet pozawala im na zaoszczędzenie czasu i pieniędzy np. poprzez dokonywanie tańszych zakupów.
- Dojrzali użytkownicy sieci doceniają fakt, że zakupy przez Internet są tańsze i szybsze niż w sklepach tradycyjnych, a także dają możliwość porównania produktów z różnych źródeł i zdobycie dużej ilości informacji przed podjęciem decyzji – wyjaśnia Tomasz Dalach, współzałożyciel i członek zarządu Grupr.pl. – Portale takie jak Gruper są przez nich cenione ze względu na bardzo duże rabaty, a także jako doskonałe źródło pomysłów na prezenty dla najbliższych. Starsi klienci wskazują również, że bardzo dużym atutem nabywania produktów przez Internet jest to, że są dostarczane bezpośrednio do domu.
Internet jest dla osób starszych także źródłem rozrywki i sposobem na komunikowanie się z najbliższymi. Coraz chętniej sięgają w tym obszarze po nowe rozwiązania. Tak jak jeszcze kilka lat temu ulubioną formą kontaktu była dla nich poczta internetowa, dziś coraz częściej stają się aktywnymi użytkownikami tzw. social media, czyli portali takich jak np. Facebook czy Twitter. Jak wskazują badania Pew Research Center z 2011 roku, największy wzrost zainteresowania social media zanotowano właśnie w gronie najstarszych internautów. Już połowa użytkowników Internetu w Stanach Zjednoczonych w wieku 50-64 i jedna czwarta w wieku powyżej 65 lat korzysta z tego typu serwisów. Podobnej tendencji możemy spodziewać się w Polsce. Nic więc dziwnego, że już w tej chwili firmy opracowują strategie e-marketingowe skierowane do osób starszych zakładające również działania w obszarze social media.
- Starzenie się społeczeństw generuje wielkie wyzwania dla specjalistów ds. marketingu, z których wiele firm nie zdaje sobie jeszcze w pełni sprawy. To jest segment konsumentów, który będzie rósł przez wiele następnych lat, co oznacza konieczność wdrożenia specjalnych narzędzi promocji uwzględniających nawyki, potrzeby i oczekiwania tej grupy docelowej – opisuje Agnieszka Orłowska, Prezes Globalnego Centrum Biznesowego HP, świadczącego m.in. usługi z zakresu wsparcia marketingowego dla innych dywizji Hewlett-Packard w regionie EMEA – Dostawcy produktów dla starszych konsumentów powinni pamiętać o tym, że starsze osoby nie chcą postrzegać siebie jako seniorów wymagających specjalnych narzędzi, ale jako konsumentów wybierających po prostu praktyczne, przyjazne, a jednocześnie nowoczesne rozwiązania.
Jak szacuje firma doradcza AT Kearney, konsumenci mający powyżej 60 lat wydali w ubiegłym roku na świecie ponad 8 bln dol. W 2015 r. wydadzą już ponad 15 bln dol. To olbrzymie kwoty, o które będzie toczyć się coraz bardziej zażarta walka. Te firmy, które już w tej chwili podjęły odpowiednie kroki w kierunku zdobycia zaufania starszych klientów mogą liczyć na znaczne zyski w nadchodzących latach.