Dużo mówi się o tym, jak zaprojektować kuchnię, by sprostała oczekiwaniom młodych rodziców lub par dopiero wkraczających w dorosły świat. Rzadko wspomina się jednak o potrzebach osób starszych, których zdrowie nie zawsze pozwala na całkowitą sprawność ruchową. Jak urządzić kuchnię, by stała się przyjazna dla starszych domowników?
Nie da się ukryć, że niezależnie od wieku domowników kuchnia jest sercem domu. To wnętrze, w którym powinniśmy czuć się bezpiecznie i komfortowo.
Nowoczesne wzornictwo oraz proponowane przez producentów rozwiązania pozwalają w sposób indywidualny zaprojektować kuchnię. Oznacza to, że wiek nie jest żadną przeszkodą, by cieszyć się kuchnią w pełni dostosowaną do potrzeb osób starszych.
Kuchnia dla seniora – otwarta czy zamknięta?
Kuchnia, której użytkownikiem będzie osoba starsza lub niepełnosprawna, powinna być przystosowana do jej indywidualnych potrzeb. Na pierwszym miejscu jest ergonomia pomieszczenia, pozwalająca łatwo poruszać się po kuchni, a tym samym przygotowywać w niej posiłki.
Najlepszym rozwiązaniem będzie zaprojektowanie kuchni na bazie litery L lub U i otwarcie jej na salon bądź jadalnię. Kuchnia otwarta, poza swobodą poruszania, gwarantuje szereg możliwości w rozmieszczeniu niezbędnych sprzętów oraz mebli.
Pamiętajmy, że dla niektórych starszych osób duże przestrzenie bywają kłopotliwe i trudne do utrzymania w czystości. Ponadto nie każdy ma możliwość (dotyczy to szczególnie mieszkań w starych blokowiskach) wyburzenia ściany w celu połączenia kuchni z innym pomieszczeniem. Co zrobić, jeśli do dyspozycji mamy jedynie kuchnię zamkniętą? Wbrew pozorom nie jest to wcale takie złe rozwiązanie - pod warunkiem, że zostanie ono odpowiednio zagospodarowane.
Kuchnię zamkniętą, której użytkownikiem ma być osoba starsza, najlepiej zaplanować na planie szerokiego prostokąta lub kwadratu. W przypadku kuchni zamkniętej warto nieco poszerzyć wejście do niej, szczególnie jeśli osoba starsza porusza się na wózku – to znacząco ułatwi wykonywanie codziennych czynności. W poszerzonym wejściu można zamontować drzwi przesuwne.
Niezależnie od tego, czy kuchnia dla osób starszych będzie otwarta czy zamknięta, należy wyposażyć ją w antypoślizgowe kafle lub panele podłogowe. Ponadto, jeśli istnieje możliwość umiejscowienia kuchni niedaleko drzwi wejściowych domu, będzie to dobry pomysł. Ciężkie zakupy dużo prościej przenieść do kuchni znajdującej się blisko wejścia, niż do takiej, która jest gdzieś na końcu domu.
Jakie meble wybrać do kuchni seniora?
Jak już wspomnieliśmy, najlepszym rozwiązaniem dla osób starszych jest rozmieszczenie mebli kuchennych na planie litery U lub L. Dodatkowo powinna zostać zachowana odpowiednia przestrzeń na środku kuchni – minimum 150 x 150 cm.
Co do samych mebli, to w tym przypadku najlepiej sprawdzi się nowoczesna zabudowa. W jej skład powinno wchodzić możliwie jak najwięcej dolnych szafek. Najlepiej, jeśli będą one głębokie, wysuwane i wyposażone w system cichego domyku. Dostęp do nich jest prosty i szybki, co usprawni kuchenne prace osób starszych.
Jeśli kuchnia wyposażona jest w szereg górnych szafek, rynek oferuje rozwiązania pozwalające uporać się z problematycznym sięganiem po niezbędne produkty, np. poprzez zamontowanie pionowych prowadnic, które opuszczają zawartość szaf. Kuchnia przyjazna dla osób starszych to w końcu taka, w której wszystko znajduje się w zasięgu ręki.
Poza szafkami na szczególną uwagę zasługuje sam blat kuchenny. Przede wszystkim nie powinien znajdować się zbyt wysoko. Najlepiej, jeśli blat będzie zamontowany na wysokości pozwalającej na swobodne gotowanie w pozycji siedzącej, a jego krawędzie będą zaokrąglone.
Również głębokość blatu ma znaczenie. Jeżeli przekroczy ona długość wyciągniętego ramienia, nie będzie to blat dostosowany do potrzeb osób starszych lub niepełnosprawnych, gdyż zwyczajnie będzie utrudniał dosięgnięcie niezbędnych narzędzi. Sam blat powinien zostać wykonany z wytrzymałego i łatwego w utrzymaniu w czystości materiału.
Jak rozmieścić sprzęt AGD w kuchni seniora?
W kuchni seniora powinny znaleźć się podstawowe sprzęty AGD, czyli lodówka, płyta grzewcza, okap, zlew oraz bateria kuchenna, a także piekarnik i zmywarka. By jednak sprzęt współgrał ze sobą i ułatwiał osobom starszym codzienne kuchenne prace, należy wiedzieć, jak odpowiednio wszystko rozmieścić.
Zaczynając od lodówki, najlepiej jeśli będzie ona znajdowała się w pobliżu wejścia do kuchni. Jest to wygodne rozwiązanie, pozwalające seniorowi szybko rozpakować zakupione produkty, bez konieczności przenoszenia ich na sam koniec pomieszczenia.
Płyta grzewcza powinna zostać ulokowana pomiędzy zlewozmywakiem, a szerokim blatem roboczym. Dzięki temu brudne naczynia szybko trafią do zlewu, a pokrojone warzywa czy mięso łatwo przerzucimy do garnków na płycie. Do kuchni seniora najlepiej zakupić płytę indukcyjną. Jest ona łatwiejsza w utrzymaniu w czystości niż gazowa oraz wygodniej przesuwać na niej garnki i patelnie. Uzupełnieniem płyty indukcyjnej powinien być okap - najlepiej wyposażony w pilota do sterowania na odległość.
Zlewozmywak w kuchni seniora również powinien spełniać kilka kryteriów. Po pierwsze, nie może być zbyt głęboki, gdyż wyciągnięcie z niego naczyń może być kłopotliwe. Powinien zostać zamontowany możliwie blisko krawędzi blatu, aby dostęp do niego był prosty i szybki. W towarzystwie zlewozmywaka dobrze, gdy znajdzie się bateria kuchenna z wyciąganą wylewką.
Co do piekarnika, powinien zostać zamontowany na wysokości od 70 do 80 cm. Taka wysokość zapewni maksymalny komfort korzystania ze sprzętu, a dodatkowo ma jeszcze jedną zaletę – pozwala bez pochylania się zajrzeć do naszej pieczeni lub placka.
Artykuł powstał we współpracy z blogiem Łazienka Plus, gdzie znaleźć można więcej informacji na temat funkcjonalnych wnętrz, takich jak bezpieczna łazienka.