Skutkiem ubocznym radioterapii jest odczyn popromienny skóry, który powoduje nie tylko suchość, ale także złuszczanie naskórka, świąd, ból czy jeszcze gorsze konsekwencje. Dlatego pacjenci leczący w ten sposób nowotwór, korzystać powinni z kremów, które przeznaczone są dla ochrony skóry w trakcie i po naświetlaniu. Najlepiej, gdyby składały się z oleju lnianego i alantoiny, a w ich składzie nie było wody.

Kiedy nasza skóra jest sucha, może charakteryzować się odczuciem zgrubienia, szorstkości, łuszczeniem i widocznym popękaniem. Jej przyczyną jest spadek funkcji bariery naskórkowej, który charakteryzuje się wzrostem ucieczki przeznaskórkowej wody.

W wyniku choroby lub naturalnie.

Sucha skóra występuje zarówno u zdrowych ludzi (suchość konstytucjonalna, tzw. krucha skóra), jak i u pacjentów z chorobami skóry: w powiązaniu ze starzeniem się, jako odpowiedź na działanie czynników środowiska czy w genetycznie uwarunkowanych schorzeniach (atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, rybia łuska, keratodermie dłoni i podeszew).

Rozwój dermatoz zależy przede wszystkim od wydolności bariery naskórka, której osłabienie prowadzi do wzrostu utraty wody z naskórka, a także do zwiększenia możliwości penetracji alergenów i substancji drażniących. Dodatkowo, czynniki środowiskowe pogarszają funkcję tej bariery, przyspieszając rozwój zapalenia.

Suchą skórę niepatologiczną pielęgnujemy za pomocą kosmetyków, patologiczna natomiast wymaga dodatkowo leczenia kortykosterydami, retinoidami czy wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi.

Odczyn popromienny skóry.

W radioterapii nastąpił postęp w sposobie dostarczania dawki promieniowania jonizującego do obszarów objętych nowotworem i ochronie narządów krytycznych. Jednak w obszarze napromienianym zawsze znajduje się skóra, czego skutkiem jest jej popromienne zapalenie, zwłaszcza, gdy chodzi o obszar krocza, głowy i szyi czy też piersi.

Odczyn popromienny pojawia się w czasie kilkunastu dni od rozpoczęcia terapii jako rumień, któremu towarzyszyć mogą przebarwienia i złuszczanie, co odzwierciedla uszkodzenie komórek warstwy podstawnej naskórka oraz gruczołów potowych i łojowych, a także częściowe lub całkowite wyłysienie głowy.

Podawanie kolejnych dawek napromieniania zmniejsza możliwość gojenia się tkanek, czego skutkiem może być uszkodzenie włókien sprężystych w skórze właściwej. Przez kilka kolejnych tygodni radioterapii występuje suche złuszczanie naskórka, któremu towarzyszy świąd. Natomiast, gdy dojdzie do zniszczenia wszystkich komórek macierzystych (ok. 4-5 tygodnia), pojawia się złuszczanie wilgotne, które charakteryzuje się surowiczym wysiękiem i odsłonięciem warstwy skóry właściwej.

W odczynach wyższych stopni występuje także obrzęk, pęcherze, krwawienie, ból i długotrwałe owrzodzenia. W skrajnych przypadkach, przy braku leczenia i pielęgnacji, prowadzić one mogą do nowotworów złośliwych i martwicy.

Pielęgnacja i leczenie popromiennego zapalenia skóry.

Przede wszystkim skórę należy delikatnie przemywać i osuszać. Pacjenci powinni ochraniać napromieniane obszary przed nasłonecznieniem i urazami, a także, aby skóra „mogła oddychać” i uniknąć oparzeń, nosić przewiewne ubrania z materiałów naturalnych (bawełna, jedwab). W przypadku złuszczania suchego stosować należy preparaty hydrofilowe, o pH neutralnym dla skóry i kortykosteroidy, w wilgotnym natomiast opatrunki hydrokoloidowe, które zapobiegają utracie wody. Ostatnim etapem jest leczenie chirurgiczne, w którym ubytek pokrywany jest przeszczepem skórnym.

Jeśli chodzi o krem zaleca się stosowanie Aquastop Radioterapia, który nie zawiera wody, kompozycji zapachowych, ani barwników, a składa się z oleju lnianego, który jest bogaty w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym omega -3 i omega -6. Odbudowują one płaszcz lipidowy naskórka i normalizują jego fizjologiczne właściwości ochronne. Drugim składnikiem aktywnym jest alantoina, która wygładza, a także przyspiesza gojenie i odbudowę naskórka. Preparat nie tylko natłuszcza skórę, ale też tworzy ochronny filtr, który zabezpiecza przed utratą wody i działaniem czynników zewnętrznych.

Przebadany został u pacjentów, z podrażnioną skórą, podczas prowadzonej radioterapii w Wielkopolskim Centrum Onkologii. Stwierdzili oni, iż krem łatwo się rozsmarowuje i wchłania, powodując jej uelastycznienie i zmniejszenie wysuszenia, zaczerwienienia, podrażnienia, świądu, a także złuszczania i pękania naskórka.

Wnioski wyciągnięte z badań pozwalają stwierdzić, iż stosowanie Aquastop Radioterapia, w trakcie i po naświetlaniach, poprawia tolerancję odczynów popromiennych na skórze, przyczynia się do zmniejszenia stanu zapalnego i przyspiesza gojenie. Dzięki temu łagodzi dolegliwości skóry poddanej napromienianiu, wrażliwej, łuszczącej się i popękanej.

Zmiany popromienne dotyczące skóry nie tylko są przyczyną dyskomfortu, ale mogą również, w przypadku głowy i szyi, zaburzać wypełnianie ról społecznych i zawodowych, czy nawet być powodem przerwania leczenia.