Samotność seniora – jak z nią skutecznie walczyć
dr Joanna Plak
Samotność jest dotkliwym zjawiskiem, szczególnie wśród osób starszych. Szacuje się, że jedna na 20 osób w wieku 80+ nie opuszcza swojego mieszkania, wiele osób powyżej 60 roku życia ma problem z utrzymaniem więzi ze swoją rodziną.
Samotność przyczynia się do powstania problemów zdrowotnych, depresji, a nawet do samobójstw. Skala zjawiska jest tak duża, że w Wielkiej Brytanii powołano ministra do spraw zwalczania samotności, a w Japonii próbuje się zapobiec wzrastającej liczbie przestępstw popełnianych przez samotnych seniorów. Dla nich znalezienie się w więzieniu jest szansą na przebywanie z innymi ludźmi.
Ciekawym pomysłem na walkę z samotnością osób starszych, realizowanym w Wielkiej Brytanii jest „The silver line”, czyli telefoniczna gorąca linia dla osób w wieku powyżej 55 lat, które czują się osamotnione i odizolowane od reszty społeczeństwa. Osoby spełniające te kryteria mogą zadzwonić i porozmawiać z drugim człowiekiem na różne tematy. Linia cieszy się dużą popularnością, która wzrasta w okresie świątecznym. Pomysł został skopiowany także przez Niemców, którzy w 2017 roku postanowili (pilotażowo) umożliwić swoim rodakom korzystanie z usługi w okresie od Wigilii do Nowego Roku.
We Włoszech samotni seniorzy mogą skorzystać ze wsparcia wolontariuszy, którzy poczytają im książkę lub gazetę, zrobią zakupy, pójdą z nimi do teatru lub kina, a także przygotują posiłek w domu.
W Polsce z samotnością seniorów próbuje walczyć Stowarzyszenie Mali bracia ubogich. Zainicjowali oni Program "Twoja obecność pomaga mi żyć", w ramach którego objęli wsparciem 320 seniorów z Lublina, Warszawy, Poznania i Pruszkowa. 350 wolontariuszy odwiedza seniorów w domu, spędza z nimi czas, kupuje im drobne upominki z okazji rozmaitych świąt. Koszty dojazdów do seniora, zakupu prezentów, poczęstunku pokrywa Stowarzyszenie. Z ich inicjatywy organizowane są także Wigilie dla samotnych seniorów, którzy, zwłaszcza w tym szczególnym dniu, powinni przebywać z innymi ludźmi.
Podobną inicjatywą jest „Paczka seniorów”, adresowana do samotnych osób w wieku 60+. Seniorzy biorący udział w projekcie mają przydzielonego wolontariusza, który opracowuje z nimi program działania. Celem działań realizowanych w ramach inicjatywy jest aktywizacja seniora, „wydobycie go „ ze środowiska domowego, z samotności i umożliwienie mu kontaktów z innymi członkami społeczności lokalnej, w tym w szczególności z sąsiadami.
Ciekawą inicjatywą adresowaną do polskich seniorów był również projekt asystent seniora, realizowany przez kilka instytucji poznańskich. Był on skierowany do samotnych osób w wieku 60+ i umożliwiał im skorzystanie z usług teleopiekuńczych, opieki medycznej oraz wsparcia wolontariuszy, w tym w ramach pomocy sąsiedzkiej. Jak się okazało sąsiedzi są nieocenionym źródłem wsparcia dla samotnego seniora i to do nich, w pierwszej kolejności, zwraca się on z prośbą o pomoc.
Jest to zaledwie kilka inicjatyw mających na celu wsparcie samotnych seniorów. Takich inicjatyw będzie przybywało wraz ze wzrostem liczby samotnych seniorów oczekujących na wsparcie i kontakt z drugim człowiekiem.