Wybrane zespoły i syndromy towarzyszące starości oraz starzeniu się.
Część I
dr Joanna Plak-Warecka
W niniejszym artykule zostaną scharakteryzowane wybrane zespoły i syndromy towarzyszące starości oraz procesowi starzenia się.
Zespół Charlesa Bonneta - występuje głównie u osób powyżej 70 roku życia, w szczególności wrażliwych, owdowiałych, społecznie izolowanych i jest powiązane ze schorzeniami układu wzroku (zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej). Zespół ten przejawia się w halucynacjach wzrokowych, którym nie towarzyszą inne objawy psychiczne, a chory jest w pełni świadomy ich nieprawdziwości. Mimo to może odczuwać lęk i uczucie zagrożenia. Halucynacje występują stale lub z dużą częstotliwością. Mogą przyjmować postać prostych, geometrycznych form w jednolitych kolorach lub złożonych obrazów ludzi/zwierząt/przedmiotów, których chory nie może powiązać w logiczny sposób.
(Zastępczy) Zespół Munchhausena – jest to jedna z form maltretowania osób starszych *1, polegająca na tworzeniu przez opiekuna historii zmyślonych chorób oraz fabrykowaniu ich symptomów, wskutek czego senior jest poddawany niepotrzebnym, bolesnym badaniom i uciążliwemu leczeniu, które może być niebezpieczne i prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta.
Zespół Diogenesa – służy określeniu przypadków nieprzestrzegania przez seniorów ogólnie przyjętych norm czystości i higieny, przy jednoczesnym zerwaniu kontaktów z ludźmi. Dotyka w szczególności osoby w wieku 60+, mieszkające samotnie. Jego wystąpienie może zostać poprzedzone przeżyciem silnie stresujących wydarzeń, takich jak np. śmierć współmałżonka. Może być także jednym z przejawów zaburzeń otępiennych. Objawami zespołu Diogensa są: zerwanie kontaktu z ludźmi, także najbliższymi i zamknięcie się w domu; nieufność, a w niektórych przypadkach agresja wobec innych; zaprzestanie dbałości o higienę osobistą, zaniedbywanie posiłków; zbieractwo przejawiające się w nadmiernym gromadzeniu przedmiotów, jak również śmieci. Senior cierpiący na zespół Diogenesa powinien zostać objęty wsparciem, ponieważ jego choroba może doprowadzić do skrajnego niedożywienia, uciążliwych chorób dermatologicznych wynikających z zaniedbania higieny, a także może rodzić ryzyko dla społeczności sąsiedzkiej, w wyniku zagnieżdżenia się owadów/szczurów w gromadzonych śmieciach.
*1 Zespół ten jest diagnozowany także u dzieci.