Geriatryczny zespół jatrogenny
dr Joanna Plak-Warecka
O wystąpieniu geriatrycznego zespołu jatrogennego mówimy w sytuacji, w której u seniora pojawiają się nowe dolegliwości w wyniku nieprawidłowego leczenia istniejących schorzeń. Oznacza to, że leczenie już zdiagnozowanych chorób nie tylko nie prowadzi do poprawy zdrowia pacjenta, ale dodatkowo wywołuje inne choroby, które muszą być leczone poprzez wdrożenie kolejnych leków. I tym samym problem się nasila.
Dlaczego zespół jatrogenny jest diagnozowany u osób starszych? Wpływa na to wiele czynników, do których można zaliczyć przede wszystkim spowolniony metabolizm, upośledzenie funkcji nerek i wątroby, co wpływa na niewłaściwy obieg i wydalanie leków; leki kumulują się w organizmie i oddziaływują negatywnie na funkcjonowanie organizmu. Ponadto seniorzy leczą się na wiele chorób, jednocześnie przyjmując duże ilości leków. Im więcej leków przyjmuje pacjent, tym większe ryzyko, że nastąpią między nimi interakcje. Osoby starsze leczą się u wielu specjalistów, nie informując ich o już przyjmowanych medykamentach. W wyniku tego otrzymują kolejne leki o podobnym działaniu lub takie które wchodzą w reakcje i wzajemnie nasilają lub osłabiają swoje działanie. Wystąpieniu zespołu jatrogennego sprzyja także samodzielne stosowanie suplementów diety i preparatów ziołowych; jak również częste pobytu w szpitalu.
Jak można zdiagnozować zespół jatrogenny? Nie jest to łatwe, ponieważ występujące dolegliwości można powiązać ze skutkami ubocznymi przyjmowanych leków albo następstwami innych chorób wieku podeszłego. Do najczęściej obserwowanych objawów zespołu jatrogennego zaliczamy: zaburzenia równowagi, wahania ciśnienia krwi, zaburzenia rytmu serca, krwawienia z przewodu pokarmowego, utratę masy ciała, zaburzenia czynności poznawczych, pogorszenie codziennego funkcjonowania. Leczenie polega na modyfikacji prowadzonej farmakoterapii najczęściej poprzez zmniejszenie dawek leków, wprowadzenie ich zamienników lub wyeliminowanie tych których przyjmowanie przynosi więcej szkody niż pożytku.