Emerytura pomostowa- komu przysługuje i na jakich zasadach *1

dr Joanna Plak-Warecka

Emerytura pomostowa przysługuje osobom urodzonym po 31.12.1948 r., które spełniają łącznie poniższe warunki:

• osiągnęły wymagany wiek – co najmniej 55 lat w przypadku kobiet i minimum 60 lat w przypadku mężczyzn,
• zgromadziły i udowodniły okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze co najmniej 20 lat w przypadku kobiet i minimum 25 lat w przypadku mężczyzn,
• przed 1.01.1999 wykonywały prace w szczególnych warunkach/ w szczególnym charakterze,
• po 31.12.2008 r. wykonywały pracę w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze,
• udowodniły minimum 15 lat pracy w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze.

lub

• zgromadziły i udowodniły okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze minimum 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn,
• przed 1.01.1999 wykonywały prace w szczególnych warunkach/ w szczególnym charakterze,
• po 31.12.2008 r. wykonywały pracę w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze,
• spełniały pozostałe wymagane warunki, uzależnione od rodzaju wykonywanej pracy (wiek, staż pracy, zaświadczenie o niezdolności do pracy) .

Prace w szczególnych warunkach wykonywane są w środowisku, które mimo zapewnienia właściwych dla danego rodzaju zagrożenia środków ochronnych, z czasem może doprowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu i uniemożliwić kontynuowanie danego rodzaju zatrudnienia przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Jest to praca jednocześnie uciążliwa i bardzo szkodliwa dla zdrowia. Do prac wykonywanych w szczególnych warunkach zalicza się prace wykonywane: pod ziemią (prace górnicze); na wodzie lub pod wodą (rybak morski, nurek); w powietrzu (pilot, personel pokładowy); w warunkach zimnego lub gorącego mikroklimatu; skutkujące dużym wydatkiem energetycznym (hutnik); w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego; w wymuszonej, niezmiennej pozycji; w szczególnych warunkach uzależnionych od działania sił natury (ratownictwo górskie).

Praca w szczególnym charakterze wymaga szczególnej odpowiedzialności i sprawności psychofizycznej, ze względu na konieczność dbałości o bezpieczeństwo publiczne, zdrowie i życie innych. Zdolności te zmniejszają się wraz ze starzeniem się organizmu i uniemożliwiają (bezpieczne) kontynuowanie wykonywanych obowiązków przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Pracę w szczególnym charakterze wykonują m.in.: pracownicy organów kontroli państwowej; pracownicy organów administracji celnej; osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną; dziennikarze; nauczyciele; żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej; pracownicy jednostek ochrony przeciwpożarowej

Prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która nie wykonywała po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze, o ile w dniu 01.01.2009 r. mogła wykazać się 15 letnim stażem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze i jednocześnie przed 01.01.2009 spełniła pozostałe wymogi do uzyskania emerytury pomostowej.

Wysokość emerytury pomostowej nie może być niższa niż wartość emerytury minimalnej. Od 1 marca 2023 r. jest to 1588,44 zł. Warto podkreślić, że skorzystanie z tego rodzaju świadczenia wymaga zakończenia stosunku pracy, zaś pobieranie emerytury pomostowej jest możliwe do momentu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, tj. 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

 

*1  Źródło: https://www.zus.pl/emerytura-pomostowa , dostęp 17.04.2023