Praca za granicą a emerytura *1
dr Joanna Plak-Warecka
Osoby, które pracowały nie tylko w Polsce, ale także w innych państwach UE, nabywają prawo do wypłaty emerytury z każdego z tych państw, po spełnieniu warunków określonych w przepisach poszczególnych krajów.
Jeżeli osoba pracowała w dwóch państwach, uzyska uprawnienie do dwóch świadczeń, wyliczanych za okres przepracowany w każdym z nich. Warto podkreślić, że w sytuacji gdy osoba uzyska uprawnienia do emerytury z tytułu wieku, ale nie będzie legitymowała się wystarczającym stażem pracy, istnieje możliwość doliczenia/zsumowania stażu i okresu ubezpieczenia z wszystkich państw, w którym była wykonywana aktywność zawodowa.
Przyszły emeryt nie musi składać wniosków o wyliczenie świadczenia we wszystkich państwach, w których pracował. Wniosek może być złożony w kraju obecnego zamieszkania, w instytucji właściwej ds. emerytur , która przekaże dokument do swoich odpowiedników w pozostałych państwach. Ponadto istnieje możliwość wskazania jednego rachunku, na który będą przesyłane wszystkie, wyliczone w ten sposób, świadczenia.
Jeżeli przyszły emeryt pracował w kilku państwach UE i składa wniosek o emeryturę w ZUS, powinien uwzględnić, że wnioski są rozpatrywane przez wyznaczone placówki, zgodnie z następującym podziałem: wnioski o emerytury z tytułu pracy we Włoszech rozpatruje Oddział ZUS w Bydgoszczy; za Belgię odpowiada Oddział w Chrzanowie; za Wielką Brytanię - Oddział w Gdańsku; za Holandię -Oddział w Krakowie; za Irlandię - Oddział w Lublinie; za Cypr, Grecję i Maltę - I Oddział w Łodzi; za Czechy i Słowację - Oddział w Nowym Sączu; za Niemcy - Oddział w Opolu; za Hiszpanię Portugalię -Oddział w Rzeszowie; za Estonię, Finlandię, Islandię, Litwę, Łotwę, Norwegię i Szwecję – Oddział w Szczecinie; za Austrię, Lichtenstein i Słowenię - Oddział w Tarnowie; Za Danię, Szwajcarię i Węgry - Oddział w Toruniu; za Bułgarię, Chorwację, Francję, Luksemburg, Rumunię- I Oddział w Warszawie. Wniosek można złożyć osobiście lub za pomocą Platformy Usług Elektronicznych - PUE (wymagane jest założenie konta na PUE ZUS i - w celu podpisania wniosku - profilu zaufanego na ePuap/posiadania bezpiecznego podpisu elektronicznego); przy czym dokumenty załączone do wniosku powinny zostać przesłane tradycyjną pocztą lub dostarczone do właściwej placówki.
Warto podkreślić, że osoby urodzone przed 1.01.1949 r, które pracowały w państwach UE, nabywają uprawnienia do polskiej emerytury jeśli osiągnęły wiek emerytalny, tj. 60/65 lat i legitymują się stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 20/25 lat. Istnieje możliwość uzyskania emerytury po przepracowaniu 15/20 lat, jednak wtedy nie będzie ona podwyższona do kwoty najniższego świadczenia. Jeśli staż pracy w Polsce jest za krótki do przyznania emerytury, do polskich okresów ubezpieczenia mogą zostać dodane te z tytułu pracy w UE. Z kolei osoby urodzone po 31.12.1948 r., które pracowały w państwach UE, nabywają prawo do emerytury po ukończeniu 60/65 lat, jeśli posiadają staż ubezpieczeniowy w wymiarze minimum jednego dnia.
*1 www.zus.pl/ dostęp 13.09.2023