Jak zapobiegać odwodnieniu seniora *1
dr Joanna Plak-Warecka
Odwodnienie to częsty, a jednokrotnie bagatelizowany, problem seniorów. Szacuje się, że ponad 40% hospitalizacji starszych osób jest nim spowodowana. Organizm seniora jest szczególnie podatny na to zjawisko, ponieważ po 60 roku życia dochodzi do takich istotnych zmian, jak: zmniejszenie całkowitego poziomu wody w tkankach; osłabienie odczuwania pragnienia, obniżenie zdolności nerek do zatrzymywania wody.
Problem potęguje przyjmowania leków o działaniu moczopędnym, a wiele z tych przyjmowanych przez seniorów, działa w taki sposób. Zwiększone ryzyko odwodnienia występuje u osób otyłych, długotrwale leżących z powodu choroby, mających problemy z nerkami czy nadciśnieniem, cierpiących na choroby przewlekłe. Ponadto osoby starsze, mające problem z nietrzymaniem moczu, w obawie o nasilenie się problemu, mogą ograniczyć spożywanie płynów i tym samym doprowadzić do odwodnienia organizmu. Kiedy można podejrzewać, że senior spożył niedostateczną ilość płynów? Wskazują na to m.in.: wzmożone pragnienie, ciemna barwa moczu, silne zmęczenie, senność, zaburzenia widzenia, zmiana sprężystości skóry, spierzchnięte usta. Przy stwierdzeniu ich wystąpienia należy działać, ponieważ skutki długotrwałego odwodnienia są bardzo niebezpieczne dla zdrowia seniora. Do najpoważniejszych możemy zaliczyć: choroby nerek i serca, spadek ciśnienia z przyspieszeniem tętna, problemy z pamięcią i koncentracją, zaburzenie funkcji układu pokarmowego - w szczególności długotrwałe zaparcia. Na szczęście na rynku pojawiły się urządzenia mogące wspomóc seniorów w dbałości o prawidłowe nawadnianie. Są to m.in. urządzanie o nazwie menadżer picia lub aplikacje na telefon przypominające o konieczności spożycia kolejnej szklanki płynu, których starsza osoba powinna wypić około ośmiu dziennie. Jeżeli senior ma problem z piciem wody, można częściowo zastąpić ją herbatkami owocowymi, sokami (zwłaszcza warzywnymi) albo dodać cytrynę lub miętę do wody, zmieniając tym samym jej smak. Można także rozważyć stosowanie elektrolitów. Warto podkreślić, że kawa, czarna herbata, czy alkohol nie mogą być zaliczane do zalecanych płynów, ponieważ odwadniają one organizm i potęgują problem.
*1 Opracowano na podstawie: https://ncez.pzh.gov.pl/seniorzy/jak-zapobiegac-odwodnieniu-osob-starszych/ oraz https://gemini.pl/poradnik/artykul/odwodnienie-u-osob-starszych-jakie-elektrolity-dla-seniora-wybrac/ dostęp 23.01.2024