8 grudnia o zmierzchu rozpoczynamy ośmiodniowe żydowskie święto Chanuki. Tego dnia o godz. 16.30 na Placu Grzybowskim w Warszawie rozbłyśnie pierwsza chanukowa świeca, którą wspólnie zapalą rabini, przedstawiciele Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie i władze Warszawy. Serdecznie wszystkich zapraszamy!
Chanuka to święto upamiętniające ponowne oczyszczenie i poświęcenie Bet HaMikdasz – Świątyni, która została zbezczeszczona przez Greków w II wieku p.n.e. i odzyskana przez społeczność żydowską w powstaniu Machabeuszy. Nazwa Chanuka pochodzi od hebrajskiego czasownika chanach – poświęcać, inaugurować.
Według Talmudu, po oczyszczeniu Świątyni kapłani zauważyli, że zapas oleju do siedmioramiennego świecznika świątynnego wystarczy tylko na jeden dzień. Jednak, w cudowny sposób, olej ten palił się aż przez osiem dni, a więc wystarczająco długo, by przygotować nowy zapas.
Od czasów talmudycznych Chanuka jest świętem obchodzonym przez osiem kolejnych dni, rozpoczynającym się 25 dnia miesiąca kislew. Każdego kolejnego dnia na chanukowym świeczniku – chanukiji – jest zapalana jedna świeca więcej. Każda z ośmiu świeczek symbolizuje jeden z ośmiu dni cudu. Dziewiąta, środkowa świeczka (szamus) służy do zapalania pozostałych.
Uroczystą inaugurację święta będzie można zobaczyć 8 grudnia o godz. 16.30 na Placu Grzybowskim w Warszawie. Atmosferę święta przybliżą w tym czasie chanukowe piosenki w wykonaniu chóru Shir Aviv oraz tradycyjne chanukowe pączki. Zapraszamy do przybycia i wspólnego świętowania!
Chanuka jest świętem radosnym. Popularnym sposobem spędzania czasu są wtedy gry i zabawy, dozwolone są również w tym czasie gry hazardowe. Najpopularniejszą zabawą chanukową dzieci jest tzw. drejdel, czyli czworoboczny bączek. Na jego ściankach znajdują się cztery hebrajskie litery: n, g, h, f/sz, które są pierwszymi literami zdania: „Nes gadol haja szam", co oznacza „Cud wielki zdarzył się tam". Według zwyczaju dzieci otrzymują gelt (drobne pieniądze) albo upominki. Podczas święta Chanuki spożywa się placki ziemniaczane zwane latkes, pączki i faworki – są to potrawy przyrządzane na oleju dla upamiętnienia cudu chanukowego.
List rabina Michaela Schudricha do społeczności żydowskiej w Polsce
W tym roku Chanuka wypada wyjątkowo wcześnie, więc trzeba się mieć na baczności: pierwszą świecę zapalamy 8 grudnia po 16.30. Wszyscy musimy się udać na poszukiwania schowanych bezpiecznie chanukij, wyczyścić je, przygotować świece i upewnić się, że jesteśmy gotowi do ich zapalenia, tak aby spełnić micwę (przykazanie) pirsumej nisa, czyli rozgłosić wieść o cudownych wydarzeniach Chanuki.
Pierwotnie obowiązek ten polegał na wystawieniu chanukiji na zewnątrz domu, tak, aby wszyscy mogli łatwo zobaczyć światła naszej micwy. Jednak już w szesnastowiecznym mieście Safed Rabin Karo pamiętał o tym, że nam, Żydom nie zawsze pozwalano swobodnie wypełniać to przykazanie. Były czasy, kiedy ustawianie chanukiji na zewnątrz domów stało się niebezpieczne. Były też czasy, kiedy niebezpieczne było nawet postawienie świecznika chanukowego we własnym domu, na parapecie. Chanukiję stawiano wtedy na stole.
Przez setki lat wspomniany okres zagrożenia zwykle stanowił dla nas normę. Przetrwaliśmy jeden horror po drugim, ale nigdy się nie poddaliśmy. Nasi przodkowie wiedzieli, że pewnego dnia nasza sytuacja w końcu się poprawi. Wierzyli, że nadejdzie pokolenie, któremu będzie wiodło się lepiej, niż oni sami mogliby marzyć. I MY JESTEŚMY TYM POKOLENIEM.
Jesteśmy pokoleniem, które może zapalić swoją chanukiję, gdzie tylko chce, także na Placu Grzybowskim. Jesteśmy pokoleniem, o którym marzyli i o które modlili się nasi przodkowie.
Co za wspaniały czas, aby żyć. A jednocześnie, jak wielka odpowiedzialność na nas spoczywa.
Niech ta Chanuka przyniesie nam jeszcze więcej siły duchowej do zapalania coraz więcej świateł w tym świecie. Niech ta Chanuka przypomina nam, że spotkało nas tak wielkie szczęście. Pamiętajmy, że gdy korzystamy z naszej wolności i powodzenia, jesteśmy też gotowi i chętni, aby nieść to światło dalej.
Oby ta Chanuka, każdemu z nas, wypełniła się światłem!
Michael Schudrich
Naczelny Rabin Polski