Jak dbać o oczy w wieku dojrzałym?

Pogorszenie jakości widzenia wśród osób dojrzałych to powszechny problem. Przywykliśmy przyjmować go jako nieuniknioną konsekwencję upływu czasu i sporo w tym racji - wraz z wiekiem naturalnemu zmęczeniu ulega nie tylko narząd wzroku, ale wszystkie zespoły w organizmie.

Nie znaczy to jednak, że osoby po 45. roku życia powinny biernie czekać, aż całkowicie stracą zdolność samodzielnego widzenia, istnieje bowiem wiele sposobów, dzięki którym mogą znacząco poprawić swój komfort w tym aspekcie życia.

Higiena narządu wzroku zaczyna się od kształtowania dobrych nawyków. Samokontrola i proste rytuały mające na celu utrzymanie go w dobrej formie są nieodzowne w profilaktyce wad u osób dojrzałych, a pamięć o kilku żelaznych zasadach może znacząco spowolnić lub nawet zahamować rozwój niektórych dolegliwości. Dlatego też warto pamiętać, że pozornie banalne, codzienne czynności wykonywane regularnie stanowią klucz do zdrowych oczu.

Nawilżone oczy to zdrowe oczy!

Po pierwsze należy zadbać o odpowiednią wilgotność pomieszczenia, w którym przebywamy. Osoby starsze znaczenie częściej cierpią z powodu zespołu suchego oka, gdyż fizjologicznie produkują mniej łez. Z tego względu uskarżają się na pieczenie, uczucie dyskomfortu podczas mrugania i tzw. „piasek” wyczuwany pod powiekami. ZSO może dotyczyć nawet 35% populacji świata, co pokazuje, jak powszechny jest to problem. Oprócz nawilżacza powietrza, dobrym rozwiązaniem będzie także regularne stosowanie nawilżających kropli do oczu, najlepiej z kwasem hialuronowym, które ukoją i zregenerują zewnętrzne tkanki gałki ocznej.

Nowoczesne niebezpieczeństwa

Seniorzy aktywnie korzystający z komputerów i smartfonów powinni pamiętać, że elektroniczne urządzenia przyczyniają się do zmęczenia narządu wzroku i, niewłaściwie użytkowane, mogą spowodować pogłębienie istniejącej już wady. Z tego względu należy pamiętać, aby utrzymywać odpowiedni dystans od komputera (co najmniej 50 cm!) oraz starać się co kilkanaście minut odwracać wzrok od monitora i spoglądać w dal. Taki zabieg rozluźni akomodację i przyniesie ulgę napiętym mięśniom gałki ocznej.

Światło i gimnastyka

Częstym błędem jest także brak odpowiedniego oświetlenia, nie tylko podczas pracy z komputerem, ale także w trakcie czytania. Korzystając z urządzeń elektronicznych wieczorem lub w nocy, powinniśmy zadbać o dodatkowe źródło światła - włączyć lampkę lub najlepiej przenieść pracę na godziny poranne lub popołudniowe: światło dzienne pomaga w lekturze i nie obciąża narządu wzroku. Wskazana jest również gimnastyka oczu, która pomoże zachować nasz wzrok w formie. Staramy się utrzymywać ciało w dobrej kondycji, jednak często zapominamy, że również nasze oczy potrzebują treningu, aby dłużej zachować sprawność. Proste ćwiczenia wykonywane regularnie w krótkiej perspektywie rozluźniają i przynoszą ulgę zmęczonym oczom, w długiej – wzmacniają mięśnie gałek ocznych. Jakie zatem ćwiczenia wykonywać? Możliwości jest wiele, poczynając od kreślenia oczami ósemek, fal i kółek po tzw. palming, czyli technikę relaksacyjną polegającą na przesłanianiu oczu dłońmi i przywoływaniu w myśli przyjemnych wydarzeń.

Gdy coś jest nie tak

Czasami mimo regularnych ćwiczeń wzmacniających narząd wzroku, odpowiedniej diecie i dużej ilości ruchu pojawiają się niepokojące objawy, które utrudniają normalne funkcjonowanie. Mogą to być: mroczki, plamki, błyski, a także czasowe zamglenia lub ograniczenie pola widzenia. Obserwując u siebie takie objawy należy bezzwłocznie zgłosić się do okulisty, gdyż mogą to być pierwsze objawy  poważnej choroby.

Jaskra chorobą cywilizacyjną

Szacuje się, że na jaskrę choruje około 68 mln ludzi na całym świecie, co daje jej niechlubne miejsce w czołówce okulistycznych chorób cywilizacyjnych. Obok predyspozycji genetycznych i podwyższonego poziomu cholesterolu, zaawansowany wiek stanowi jeden z największych czynników ryzyka wystąpienia tej prowadzącej do ślepoty choroby. Najczęściej jej przyczyną jest zbyt duże ciśnienie wewnątrzgałkowe, które uciska nerw wzrokowy i prowadzi do jego niedokrwienia, a w konsekwencji - obumierania. Choroba przez długi czas nie daje żadnych objawów i często zostaje wykryta dopiero wtedy, kiedy chory uskarża się na znaczne ubytki w polu widzenia. Niestety, w tym stadium jaskra jest już bardzo rozwinięta i jedynym sposobem, aby uchronić nerw wzrokowy przed całkowitą degeneracją jest niezwłoczna operacja.

Zaćma – cichy wróg

Jest chorobą podstępną, bowiem rozwija się bezboleśnie i niemal bezobjawowo. Pojawia się najczęściej u osób po 60. roku życia, choć ostatnimi czasy wzrasta liczba czterdziesto- i pięćdziesięciolatków dotkniętych tą chorobą. Zaćma (zwana też kataraktą) polega na zmętnieniu soczewki oka, przez co chory widzi świat „za mgłą”, może uskarżać się na upośledzenie jakości widzenia przy jasnym świetle i problemy z oceną odległości. Na szczęście zaćmę można skutecznie operować, a zabieg taki jest nieskomplikowany i rzadko prowadzi do powikłań.

AMD, czyli uwaga puszyści

Seniorzy otyli, cierpiący na miażdżycę i choroby serca z dużą dozą prawdopodobieństwa mogą zachorować na zwyrodnienie plamki żółtej zwane w skrócie AMD. Najbardziej charakterystycznymi objawami jest pogorszenie się widzenia centralnego przy jednoczesnym zachowaniu ostrości widzenia obwodowego. Z tego względu pacjenci mają problemy z rozpoznawaniem twarzy i innych przedmiotów znajdujących się na wprost nich.

Prezbiopia, co to właściwie jest?

Na szczęście nie każde pogłębiające się kłopoty z widzeniem muszą zwiastować jedną z powyższych chorób. Jednym z najczęstszych problemów zgłaszanych przez osoby starsze jest postępująca trudność z przeczytaniem tekstu z bliska. Przypadłość ta nosi nazwę prezbiopii i oznacza naturalny proces starzenia się narządu wzroku. Soczewka oka, która dotychczas cechowała się elastycznością, mogła zmieniać swój kształt w zależności od odległości obserwowanych przedmiotów, wraz z wiekiem stopniowo traci zdolność akomodacji. Soczewka oczna staje się sztywniejsza i nie jest już w stanie z taką łatwością reagować na zmieniające się położenie obiektów, a co za tym idzie – dostosowywać ostrości widzenia do aktualnych warunków. Prezbiopia zwana także starczowzrocznością nie wymaga leczenia, jednak dobrze dobrane okulary korekcyjne są w tym przypadku jak najbardziej wskazane, i mogą  znacząco poprawić komfort życia prezbiopa.

Nie eksperymentuj ze zdrowiem!

Prezbiopia wymaga korekcji rożnych obszarów widzenia – do komfortowego widzenia potrzebne są dwie pary okularów: jedne do bliży i drugie do dali lub jedna para z soczewkami progresywnymi. Wielu pacjentów zapomina, że na rynku dostępne są tzw. soczewki progresywne, które zawierają w sobie obszary korekcji umożliwiające perfekcyjne widzenie na każdą odległość, nie ma więc konieczności posiadania dwóch par okularów - mówi ekspert z firmy HOYA Lens Poland, specjalizującej się w produkcji zaawansowanych technologicznie soczewek okularowych – Nowoczesne soczewki progresywne to bardzo wygodne rozwiązanie, tym bardziej, że zastosowanie nowoczesnych technologii umożliwia całkowitą ich personalizację. Można je dopasować do różnych stylów życia. Przykładem są soczewki LifeStyle3, które w zależności od stylu życia pacjenta mają kilka wariantów konstrukcji. Innych soczewek progresywnych potrzebują osoby, które często wykonują czynności w bliży, dużo czytają i używają urządzeń elektronicznych, a innych - osoby, które często prowadzą samochód i korzystają z aktywności na świeżym powietrzu. Personalizację i indywidualne dopasowanie do potrzeb użytkownika zapewnić może jedynie wizyta w profesjonalnym salonie optycznym. Rozmowa z  optykiem dostarczy niezbędnych informacji, w oparciu o które będzie można dobrać odpowiednią konstrukcję, oraz wykonać niezbędne pomiary parametrów indywidualnych.

Regularna kontrola w trosce o wzrok seniorów

Osoby starsze mają tendencję do bagatelizowania swojej wady wzroku: przez lata noszą soczewki okularowe o tej samej mocy, kupują okulary na bazarach i w nieskończoność odwlekają wizytę u specjalisty. A przecież jedynie wizyta u okulisty, który rzetelnie zdiagnozuje wadę wzroku, daje szanse na wykrycie i zahamowanie istniejących schorzeń (nie tylko okulistycznych!). Troska o oczy w wieku dojrzałym jest szczególnie ważna, gdyż bez samokontroli i regularnych wizyt u okulisty szanse na utrzymanie narządu wzroku w dobrej formie znacząco maleją, a nawet drobna wada, niewykryta odpowiednio wcześnie może przekształcić się w poważny problem.