Jak podaje Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera, w Europie żyje 7 mln osób z demencją starczą, a w 2050 roku będzie ich już 15 mln. W Polsce natomiast, według szacunków, żyje ponad 300 tys. osób z tą przypadłością. Jest to nieuleczalna choroba, jednak jej postępowanie można spowolnić i tym samym poprawić komfort życia chorego.
Na demencję starczą chorują przeważnie osoby po 65 r.ż. Objawia się ona obniżoną sprawnością umysłową, co ujawnia się podczas wykonywania codziennych czynności. Chory ma często wahania nastroju, staje się drażliwy i agresywny. Do tego dochodzi utrata pamięci. Charakterystyczne są wędrówki chorego pamięcią do czasów swojej młodości. Potrafi on kojarzyć odległe czasowo sytuacje i ludzi, jednocześnie mając problem z przypomnieniem sobie niedalekich wydarzeń.
Ze względu na niebezpieczeństwo pozostawienia chorego samego, opieka nad osobami z demencją starczą przede wszystkim powinna być stała, a co więcej – podporządkowana konkretnym planom i monitorowana.
Holandia wzorem do naśladowania
Rozwiązania stosowane przez Holendrów często zadziwiają, ale niejednokrotnie udowodnili oni, że są praktyczne. W przypadku postępowania i leczenia osób z demencją starczą Holendrzy również mają swoje rozwiązania, które powinny być inspiracją dla innych krajów. Przykładem jest wioska De Hogeweyk, stworzona dla osób z tą przypadłością. Miejscowość stanowi ogromny ośrodek opieki. Są tam sklepy, parki, a nawet teatr. Co więcej, chorzy mieszkają w domu, urządzonym w stylu, w jakim czują się najlepiej. Wszystko po to, aby umożliwić chorym, jak najbardziej normalne, godne życie. Mogą oni swobodnie poruszać się po wiosce, spacerować, robić zakupy, bo ta jest w zupełności bezpieczna. Jest tylko jedno, strzeżone wyjście. Chorzy w wiosce dużo się ruszają, a co za tym idzie – dłużej zachowują dobrą kondycję. Kluczem do utrzymania wysokiego komfortu życia chorych jest wysoki poziom aktywności fizycznej.
Innowacyjny sprzęt pomaga zaktywizować pacjentów
Zespół holenderskich lekarzy *1, opiekujących się osobami cierpiącymi na demencję starczą, w swoich obserwacjach „A systematic review – physical activity in dementia: The influence of the nursing home environment” dowiódł, że 90 proc. pacjentów z tą przypadłością, którzy przebywają w domach opieki, nie podejmuje aktywności fizycznej przez większość dnia. Co za tym idzie, bierność ta ma negatywny wpływ na samopoczucie psychiczne i fizyczne chorych, a w konsekwencji na jakość ich życia.
Badacze dowiedli, że w terapii osób z demencją starczą istotną rolę odgrywają sprzęty, które zawierają świecące i ruchome elementy. Dostrzegli oni, że elementy te stymulują aktywność fizyczną u pacjentów. Jeszcze większy wpływ na zachęcenie pacjentów do podjęcia wysiłku mają sygnały dźwiękowe i muzyka. Dowiedli oni, że metoda multisensoryczna wykazuje pozytywne rezultaty w spowalnianiu rozwoju choroby. Dlatego w rehabilitacji osób cierpiących na demencję starczą dobrze sprawdzają się urządzenia multimedialne, takie jak stół interaktywny, które stymulują pacjentów intelektualnie i sprawiają, że są oni bardziej aktywni. „Stół interaktywny to gra dla osób z umiarkowaną lub ciężką demencją. Urządzenie motywuje chorych do uczestniczenia w aktywności fizycznej i społecznej. Liczne gry, składające się z interaktywnych animacji świetlnych, które reagują na ruchy dłoni i ręki, są rzutowane na stole. Sprzęt działa także na zmysł słuchu, reagując na postępy użytkownika – mówi Maciej Mazurkiewicz, prezes zarządu firmy Funtronic, produkującej stół interaktywny Magiczny Dywan. Tego typu sprzęt jest także dostępny w Polsce. Co więcej, to polski producent jest jego największym dystrybutorem do krajów europejskich, w tym także Holandii. „Wraz z rozwojem technologicznym widzimy zwiększone zapotrzebowanie na innowacyjny sprzęt, który pomaga zmagać się ze schorzeniami takimi jak demencja starcza, Alzheimer czy Parkinson. W związku z tym podjęliśmy decyzję o dystrybucji naszych produktów do wybranych krajów Unii Europejskiej, m.in. Holandii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Danii i Włoch. W zeszłym roku dostarczyliśmy na te rynki ponad 700 urządzeń. Zdecydowana większość trafiła do Holendrów, którzy zakupili 500 Magicznych Dywanów, co zupełnie nie dziwi, ponieważ są oni liderem w rehabilitacji osób starszych. Jeśli chodzi o Polskę to niestety jest wręcz przeciwnie. W naszym kraju żaden ośrodek nie dysponuje jeszcze takim sprzętem. Świadomość konieczności rehabilitacji osób z demencją starczą jest znikoma, dlatego naszą misją jest edukacja polskiego społeczeństwa w tym zakresie” – dodaje Mazurkiewicz.
Chociaż działania rehabilitacyjne nie odmłodzą i nie uzdrowią chorego, to jeśli będą prowadzone stale i konsekwentnie, mogą przynieść postępy w leczeniu. Chory powinien pozostać aktywny tak długo, jak to możliwe. Trzeba otoczyć go odpowiednią opieką i stworzyć mu przyjazne środowisko do codziennego życia, aby zminimalizować jego cierpienie.
*1 Hester Anderiesen, Erik J.A. Scherder, Richard H.M. Goossens, Marieke H. Sonneveld