Według danych GUS w Polsce żyje ponad 15 mln osób w wieku 60 i więcej lat. Problem starzenia się społeczeństw dotyczy coraz większej liczby krajów, zwłaszcza tych wysokorozwiniętych, jak Niemcy czy Wlk. Brytania. Oznaczać to może lukę w postaci setek tysięcy miejsc pracy dla osób, które zajmą się opieką nad seniorami. To z kolei może doprowadzić do wzrostu popytu na wykwalifikowanych opiekunów. Jakie zatem cechy powinien posiadać opiekun osoby starszej, aby stać się pożądanym pracownikiem?

Coraz więcej osób w wieku 60 i więcej lat to obraz społeczeństw wielu krajów Unii Europejskiej. Już nie tylko w Wlk. Brytanii, czy w Niemczech, ale i w Polsce.

Niesie to ze sobą szereg wyzwań, z których zaczynamy sobie powoli zdawać sprawę. Wzrost liczby osób w wieku emerytalnym to dla wielu państw wyzwanie w obszarze zabezpieczenia społecznego. Z drugiej strony to jednak szansa. Od kilkunastu lat możemy zaobserwować rozwój rynku produktów dedykowanych seniorom i usług obliczonych na zapewnienie im godnej starości. Wśród tych ostatnich na uwagę zasługuje zawód opiekuna osoby starszej lub niepełnosprawnej. Według wielu zestawień, raportów i badań, ten zawód będzie jednym z najszybciej rozwijających się, o czym informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w swoim najnowszym „Barometrze zawodów” *1. Temat opieki nad seniorami i opiekunów oraz opiekunek staje się ostatnio coraz bardziej popularny. Warto przypomnieć, że słynna akcja charytatywnej zbiórki środków, dotyczyła w tegorocznej edycji właśnie seniorów. To wszystko pokazuje, jak bardzo będzie zmieniał się rynek usług związanych właśnie z tą grupą wiekową. Praca opiekuna osoby starszej, choć niełatwa i wymagająca, może być skutecznym sposobem na aktywizację zawodową osób pozostających bez zajęcia, a także – co wynika z różnic kursowych i poziomu zarobków w innych krajach UE – źródłem wsparcia dla domowego budżetu. Ostrożne szacunki mówią, że opiekun osoby starszej może zarobić za granicą do kilku tysięcy złotych miesięcznie netto, mając zapewniony nocleg i wyżywienie. To niebagatelna kwota, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że typowa opiekunka z reguły gromadzi te środki za granicą, a wydaje je w Polsce, po powrocie do domu.

Jak zatem odnaleźć się w nowym zawodzie i jaką osobą powinien być dobry opiekun? Oto najważniejsze cechy dobrego opiekuna osoby starszej:

• Empatia - idealny opiekun powinien posiadać łatwość wczuwania się w sytuację i emocje podopiecznego oraz jego bliskich; empatia oznacza zrozumienie tego, co czuje drugi człowiek, bez ulegania jego emocjom; tego typu cechą charakteryzują się osoby, które mają doświadczenie w pracy z ludźmi;
• Sympatia i życzliwość wobec otoczenia - dobry opiekun osoby starszej z sympatią
  i życzliwością odnosi się do wszystkich ludzi, a do seniorów w szczególności; sympatia wobec starszych to warunek niemalże konieczny do podjęcia tej pracy;
• Zdolność adaptacji - idealny opiekun łatwo dostosowuje się do zmieniających się warunków; w domu każdego podopiecznego są różne zasady, nie ma dwóch takich samych podopiecznych, a umiejętność odnalezienia się w nowych warunkach to wręcz bezcenna cecha dobrego opiekuna osoby starszej;
• Cierpliwość - osoba starsza to człowiek zmagający się z własnymi ograniczeniami, a często walczący z dolegliwością, czy chorobą; jego postrzeganie świata i szybkość reakcji są naturalnie coraz słabsze, dlatego każdy opiekun seniora powinien być obdarzony solidną porcją cierpliwości; bez tej cechy nie da się wykonywać zawodu opiekuna osoby starszej;
• Łatwość nawiązywania kontaktów - idealny opiekun to osoba otwarta na świat i łatwo nawiązująca kontakty z innymi ludźmi; potrafi słuchać i rozumieć komunikaty, które otrzymuje.

Część z powyższych cech można w sobie wykształcić bez większego wysiłku, zwłaszcza, jeśli ma się za sobą doświadczenie w pracy z ludźmi i w sektorze usługowym. Warto jednak pamiętać, że nasza wartość na rynku pracy rośnie wraz z umiejętnościami, którymi dysponujemy. Dobry opiekun osoby starszej to osoba raczej sprawna fizycznie (niektóre czynności związane z opieką wymagają wysiłku) i posiadająca czynne prawo jazdy (mimo, że nie jest to wymagane, to okazuje się, że rodzina podopiecznego lub on sam udostępnia samochód w celu łatwiejszego sprawowania opieki). Czasami – chociaż to akurat nie jest warunek konieczny – przydaje się określone wykształcenie, jak medyczne, czy terapeutyczne. Dobry opiekun osoby starszej posiada również doświadczenie w pracy z ludźmi.

W przypadku wyjazdu do pracy za granicę w charakterze opiekuna osób starszych, wręcz nieodzowna jest przynajmniej podstawowa, czy komunikatywna znajomość języka obcego. To warunek konieczny, a i korzystny dla samych opiekunów, ponieważ ucząc się języka obcego zachowują swój mózg w lepszej kondycji. Obecność form i sposobów nauczania języka obcego jest tak duża, że właściwie trudno nie znaleźć sensowej oferty. Opiekunom i opiekunkom wyjeżdżającym za granicę przydają się zwłaszcza język angielski i niemiecki, a to ze względu na fakt, że Wlk. Brytania i Niemcy to kraje wskazywane jako te, w których zapotrzebowanie na usługi opieki nad osobami starszymi będzie rosło.