Gdy syn nie płaci zasądzonych alimentów na swoje dzieci, sąd może nałożyć ten obowiązek na dziadków – rodziców nierzetelnego syna. Nie dzieje się to jednak automatycznie. Jak uchronić się przed taką sytuacją?

Alimenty płaci rodzic

W Polsce w zdecydowanej większości spraw to ojcowie płacą alimenty na swoje dzieci, mieszkające z matkami. Część ojców wywiązuje się ze swojego obowiązku bez zarzutów, jednak znaczna część z nich unika płacenia. Przyczyny są różne – czasem utrata pracy, zwykle jednak poczucie niesprawiedliwości ze strony ojca, który czuje się sprowadzony do płatnika. Niestety system prawny w naszym kraju powoduje, że rodzice mając takie same prawa do dzieci, nie sprawują nad nimi równej opieki.

Jak już wspomniano, dzieci zwykle zamieszkują z matkami, a ojcowie mają prawo się widywać z nimi oraz mają obowiązek płacenia alimentów na ich utrzymanie. Ojcowie często uważają, że zasądzona kwota jest zbyt wysoka, podnosząc argumenty o tym, że nie chcą płacić na wygodne życie byłej żony, zapominając jednocześnie, że płacą dzieciom, a nie żonom. Przyczyna problemów wynika z braku pewnej kultury rozstania się. Dorośli ludzie, często zachowują się skandalicznie, próbując szantażować się wzajemnie, wciągając w swoje rozgrywki dzieci, które cierpią najbardziej.

Zgodnie z prawem, to sąd decyduje o wysokości alimentów biorąc pod uwagę nie tylko poziom życia ojca (lub matki, jeśli to ona ma płacić alimenty) ale także możliwości zarobkowe. Ponadto trzeba pamiętać, że alimenty to nie tylko świadczenia pieniężne ale i niepieniężne – trud wkładany w wychowanie, rozwój duchowy dziecka.

Tymczasem ojcowie nie płacą. Suma długów alimentacyjnych w Polsce wynosi już aż 4,6 mld złotych. Kobiety w bardzo trudnej sytuacji mogą korzystać z funduszu alimentacyjnego. Są jednak sytuacje, kiedy nie tylko rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów.

Obowiązek alimentacyjny dziadków

Choć obowiązek alimentacyjny wobec dzieci spoczywa na barkach rodziców, to istnieją przypadki, kiedy sąd nakłada go na dziadków. Nie dzieje się to jednak na podstawie dowolnej decyzji sędziego, a działa na podstawie prawa. Kiedy zatem dziadkowie mogą zostać obciążeni alimentami na swoje wnuki?

Zgodnie z prawem istnieją przypadki, kiedy może się tak stać:

- gdy rodzice dziecka nie żyją,

- gdy rodzic nie jest w stanie sprostać swojemu obowiązkowi,

- gdy uzyskanie od rodzica na czas potrzebnych dziecku środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

W praktyce oznacza to, że dziadkowie mogą zostać objęci obowiązkiem alimentacyjnym, gdy ojciec dziecka nie płaci zasądzonych alimentów wcale lub płaci tylko ich część.

Taki stan prawny ma także pewne podłoże psychologiczne. Często ojciec, unikający płacenia alimentów, decyduje się na regulację swoich zobowiązań, wtedy gdy do sądu wpływa pozew o ustalenie obowiązku alimentacyjnego dla dziadków dziecka, a więc jego własnych rodziców. Nie zawsze się tak, dzieje i czasem dziadkowie są zmuszeni do płacenia alimentów na swoje wnuki, podczas, gdy ojciec dziecka umywa ręce, czasem wyjeżdżając za granicę lub pracując na czarno. W takim wypadku trudno nawet komornikowi odzyskać zasądzone alimenty.

Czy dziadkowie mogą uchronić się w takiej sytuacji przed płaceniem? Najlepsze co mogą zrobić, to wpłynąć na syna, by sam podjął się wypełnienia nałożonego na niego obowiązku. W przeciwnym razie sąd biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności, także te związane z dochodami dziadków może zobowiązać ich do płacenia alimentów na wnuka.

Zdarza się, że dziadkowie sami, bez przymusu prawnego pomagają finansowo wnukowi, gdy ojciec nie poczuwa się do obowiązku. Warto jednak dokumentować taką pomoc, choćby poprzez zachowanie historii przelewów na rachunku, by w razie procesu móc udowodnić, że taka pomoc jest już udzielana.

Sprawy alimentacyjne są zwykle trudne i budzą wiele emocji. Warto zawsze próbować je wyciszyć i pomyśleć, że nie chodzi o to, kto ma rację, ale o dziecko. O wnuka.

SJ