dr Joanna Plak
Jesień sprzyja chandrze. Dni są coraz krótsze, pada deszcz, wieje wiatr, robi się zimno. Niesprzyjająca aura wpływa na pogorszenie nastroju, zmęczenie, spadek energii oraz motywacji do działania, w tym do aktywności fizycznej.
Seniorzy, których dopadnie jesienna chandra mogą doświadczać także: nadmiernej senności, problemów z koncentracją, drażliwości, niepokoju, utraty dotychczasowych zainteresowań, zwiększenia uczucia głodu oraz zapotrzebowania na słodkie i tłuste potrawy, co przekłada się na wzrost wagi.
Chandra skutecznie obniża jakość życia, ale można jej zapobiegać. W jaki sposób?
Po pierwsze - poprzez aktywność fizyczną. Aktywność fizyczna, w szczególności połączona
z ruchem na świeżym powietrzu, ma zbawienny wpływ na nasz nastrój. W trakcie ćwiczeń organizm się dotlenia, krew sprawniej krąży, wydzielane są hormony szczęścia. Aktywność fizyczna powinna być dostosowana do stanu zdrowia i możliwości seniorów. W przypadku słabej kondycji fizycznej wystarczy zwykły spacer. Ważne, żeby były to czynności wykonywane regularnie.
Po drugie - poprzez odpowiednio zbilansowaną dietę. Jesień sprzyja przybieraniu na wadze.
Z powodu zimna zwiększa się zapotrzebowanie kaloryczne, w szczególności na potrawy bogate w cukry i tłuszcze. Seniorzy powinni dbać by ich posiłki były sycące, ale jednocześnie zdrowe. Przynajmniej jeden posiłek w ciągu doby powinien być ciepły. Letnie koktajle z owoców
i warzyw warto zastąpić pożywnymi zupami. W diecie powinno się znaleźć pieczywo pełnoziarniste, ryby, owoce i warzywa, jak również orzechy wpływające pozytywnie na pracę mózgu.
Po trzecie - poprzez dbałość o relacje z bliskimi. Jesienią seniorzy więcej czasu spędzają w domach, co pogłębia poczucie osamotnienia. Warto by ich bliscy pamiętali o częstszych odwiedzinach, rozmowach telefonicznych, żeby potrzeba kontaktu została zaspokojona. Dobrym rozwiązaniem jest także umawianie się z sąsiadkami w zbliżonym wieku na pogawędki przy kawie i ciastkach, a w przypadku mężczyzn może to być np. wspólne łowienie ryb. Obecność życzliwej osoby lub osób w życiu seniora może przywrócić mu chęć do działania. Niektórzy seniorzy żyją w pojedynkę, ponieważ zmarł ich współmałżonek, a dzieci mieszkają daleko. W takim przypadku zbawienny wpływ na ich nastrój może mieć posiadanie zwierzęcia domowego. W przypadku właścicieli psów korzyść jest podwójna, gdyż mają zapewnioną codzienną dawkę ruchu w czasie spacerów z pupilem.
Po czwarte – poprzez fototerapię. Polega ona na naświetlaniu lampami o natężeniu podobnym do światłą słonecznego. W trakcie seansu trwającego od 20 do 30 minut senior otrzymuje dawkę światła wyrównującą jego niedobory. Zaleca się, by zabieg był wykonywany w porach dnia, w których niedobór światła jest szczególnie odczuwalny, czyli rano lub wieczorem.
Po piąte – poprzez dbałość o codzienne przyjemności. Wykonywanie rzeczy, które lubimy wpływa pozytywnie na nasz nastrój. Jesienią spada motywacja do działania, co nie oznacza że należy zaniechać wykonywania czynności, które sprawiały radość. Oglądanie komedii, czytanie książek, rozwiązywanie krzyżówek może być cudownym antidotum na pogarszający się nastrój.
Reasumując, jesiennej chandrze można zapobiegać. Można także łagodzić jej przebieg, w czym przydatne mogą okazać się porady zawarte w niniejszym artykule.