Renta dożywotnia – oferta dla seniorów
dr Joanna Plak
Seniorzy, będący właścicielami nieruchomości (dom, mieszkanie), jednocześnie borykający się z problemami finansowymi mogą skorzystać z oferty jednego z funduszy hipotecznych oferujących produkt pod nazwą „renta dożywotnia”. Oferta jest skierowana także do właścicieli zadłużonych nieruchomości. Muszą się oni jednak liczyć z niższą wartością świadczenia.
Senior podpisuje umowę z funduszem, przekazując mu prawo do nieruchomości w zamian za wypłatę comiesięcznego świadczenia. Mimo, że nie jest już właścicielem domu/mieszkania ma prawo do dożywotniego zamieszkiwania w nim. Wysokość świadczenia zależy od miejsca zamieszkania, wartości nieruchomości, jej stanu technicznego, wiek i płeć seniora. Największe świadczenie mają szansę uzyskać mężczyźni w wieku 65+, mieszkańcy dużych miast. Żyją oni statystycznie krócej od swoich rówieśniczek, więc renta będzie wypłacana przez krótszy okres czasu. Nieruchomości w dużych miastach, zwłaszcza w atrakcyjne lokalizacji, są również wyżej wyceniane niż ich odpowiedniki w małych miastach. Średnia wysokość renty dożywotniej to około 1 tys. zł . Z reguły fundusz odlicza od tej kwoty wysokość czynszu ( w przypadku mieszkań), który przekazuje do spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Senior musi natomiast pamiętać o samodzielnym opłacaniu pozostałych wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania, jak np. opłata za media, prąd, gaz, wodę.
W jaki sposób można ubiegać się o rentę dożywotnią? Senior musi skontaktować się z wybranym funduszem hipotecznym. Zostaje mu przydzielony doradca , który poprowadzi seniora przez cały proces związany z zawarciem umowy o rentę dożywotnią. Nieruchomość zostaje wyceniona przez rzeczoznawcę. Fundusz przedstawia warunki finansowe. Jeśli klient jest zainteresowany następuje podpisanie umowy notarialnej. Koszty rzeczoznawcy i notariusza pokrywa fundusz, potrącając je potem z wartości świadczenia. Przed podpisaniem umowy notarialnej zalecane jest skontaktowanie się z prawnikiem. Należy również wziąć pod uwagę, że fundusze hipoteczne nie podlegają nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, co oznacza że w razie ich upadłości senior nie ma gwarancji dalszej wypłaty świadczenia.
Jeżeli senior się rozmyśli i będzie chciał rozwiązać umowę musi liczyć się z licznymi przeszkodami. Z reguły wiąże się to z wykupieniem nieruchomości (wraz z odsetkami) i ze zwrotem dotychczas otrzymanych środków.
Alternatywą dla renty dożywotniej miał być odwrócony kredyt hipoteczny. Ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym weszła w życie w 2014 roku. Na mocy ustawy umowy z osobami starszymi, zainteresowanym produktem, mogły zawierać: banki, oddziały banków zagranicznych, instytucje kredytowe i ich oddziały. Instytucje stawały się właścicielami nieruchomości po śmierci właściciela, a nie jak w przypadku renty dożywotniej- w trakcie jego życia. Na mocy zawartej umowy bank wypłaca seniorowi środki finansowe. Senior może odstąpić od umowy w przeciągu 30 dni od jej zawarcia. Może także (jako kredytobiorca) spłacić pobrane środki w dowolnym terminie. Z uwagi na rygorystyczne zapisy ustawy i niską opłacalność, banki nie są zainteresowane wprowadzeniem takiego produktu do swojej oferty.
Produkty omówione w artykule mogą być szczególnie atrakcyjne dla samotnych seniorów.
W przypadku seniorów posiadających rodziny (dzieci, wnuki) mieszkanie jest najczęściej najcenniejszą rzeczą, którą mogą oferować swoim bliskim po śmierci.