Część II
dr Joanna Plak
Starsi ludzie potrzebują tych samych składników odżywczych co młodzi. Ich zapotrzebowanie na energię jest jednak dużo niższe. Oznacza to, że powinni jeść mniej, aby uniknąć otyłości. Mężczyzna w wieku 66-75 lat o wadze 60 kg potrzebuje od 1850 (przy małej aktywności fizycznej) do 2300 kcal (przy umiarkowanej aktywności fizycznej).
Kobieta w tym samym przedziale wiekowym i wagowym potrzebuje od 1700 do 2100 kcal. Wraz z wiekiem zapotrzebowanie na energię maleje. Mężczyzna w wieku powyżej 75 lat o wadze 60 kg potrzebuje od 1750 do 2200 kcal; kobieta od 1650 do 2050 kcal.*2 Osoby starsze mają tendencję do niewłaściwego, ubogiego w witaminy i mikroelementy, odżywiania się. Tymczasem, aby zapewnić organizmowi wszystkie niezbędne składniki odżywcze muszą zadbać o urozmaicone pożywienie. W ich jadłospisie powinny znaleźć się:
- Woda (minimum 8 pełnych szklanek dziennie) – należy uwzględnić, że osoby starsze nie czują pragnienia w sposób podobny do młodych ludzi, w związku z powyższym są narażone na odwodnienie.
- Produkty zbożowe (minimum 6 porcji dziennie)
- Warzywa (co najmniej 3 porcje dziennie) i owoce (co najmniej 2 porcje dziennie)
- Mleko i jego przetwory (3 porcje dziennie)
- Chude mięso, drób, ryby, jaja (1-2 porcji dziennie)
- Orzechy, rośliny strączkowe (1-5 porcji w tygodniu)
- Tłuszcze rodzinne i oleje (5 porcji dziennie)
- Cukier, słodycze, sól- należy wyeliminować z diety.
Osoby starsze zażywają dużo leków oraz preparatów ziołowych. Wiele z nich wchodzi ze sobą w interakcje, w związku z czym nie powinny być razem stosowane. Przykłady takich interakcji to:
- Miłorząb japoński z lekami przeciwzakrzepowymi, przeciwbólowymi, przeciwgorączkowymi, przeciwdepresyjnymi, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi
- Dziurawiec z lekami uspokajającymi, przeciwdrgawkowymi, antydepresyjnymi, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, przeciwzakrzepowymi, antykoncepcyjnymi
- Rumianek z lekami przeciwlękowymi, przeciwdrgawkowymi, uspokajającymi, przeciwdepresyjnymi, nasennymi
- Żeń-szeń z lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwcukrzycowymi, przeciwnadciśnieniowymi, przeciwzakrzepowymi
- Kozłek lekarski z lekami przeciwdrgawkowymi, przeciwdepresyjnymi, uspokajającymi, przeciwlękowymi, nasennymi.
Oznacza to, że osoby starsze powinny informować lekarza nie tylko o zażywanych przez siebie lekach, ale także o ziołach i witaminach które przyjmują. Właściwe odżywianie jest istotnym czynnikiem wpływającym na jakość funkcjonowania osoby starszej oraz na jej stan zdrowia. Stąd tak istotne jest przestrzeganie zasad, o których można przeczytać w niniejszym artykule.
*1 Artykuł opracowano na podstawie: Jarosz M., Żywienie osób w wieku starszym, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, 2011
*2 Jarosz M., Żywienie osób w wieku starszym, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, 2011, s.62