Jak można chronić osoby starsze przed zadłużeniem i oszustwami finansowymi? Jakie pułapki czekają na nich jako na konsumentów dóbr i odbiorców usług?

cz.I - dr Joanna Plak

Seniorzy, jako konsumenci dóbr i odbiorcy usług są populacją niezwykle zróżnicowaną. Cechuje ich duża różnorodność sytuacji materialnej (od osób ubogich do zdecydowanie bogatych), stanu zdrowia (od osób bardzo schorowanych i niesamodzielnych do osób zdrowych, sprawnych i aktywnych), stylu życia (od osób biernych i wycofanych do osób aktywnie uczestniczących w życiu społecznym.

Dla tak zwanej wczesnej starości (trzeci wiek) charakterystyczne są takie zachowania, jak: dbałość o wysoką jakość nabywanych produktów (lepiej kupić mniej produktów, ale lepszej jakości), zbieranie i analizowanie informacji oraz porównywanie ofert w celu wybrania dobrego jakościowo produktu w rozsądnej cenie; wnikliwe czytanie dokumentów (aby nie zostać oszukanym), prowadzenie długich rozmów ze sprzedawcami w celu zdobycia szczegółowych informacji o produkcie. Seniorzy z tego przedziału wiekowego są szczególnie atrakcyjnymi klientami dla branży turystycznej oraz finansowej. Pułapki, które na nich czyhają to: nieuczciwi doradcy finansowi, chęć do życia „ponad stan”, nieuczciwi sprzedawcy; bankructwo biura podróży, w którym wykupili wycieczkę; uzależnienie od promocji dostępnych na portalach wyprzedażowych.

Sędziwa starość (czwarty wiek) przejawia się w utracie sprawności funkcjonalnej (całkowita lub częściowa niesamodzielność); pogarsza się stan zdrowia (dochodzi do kumulacji chorób, pojawiają się nowe schorzenia), często tym procesom towarzyszy samotność (np. na skutek śmierci współmałżonka). Takie osoby stają się grupą docelową dla dostawców usług zdrowotnych i opiekuńczych oraz podmiotów świadczących usługi w miejscu zamieszkania (sprzątanie, catering). Pułapki, które czyhają na seniorów to: nieuczciwi akwizytorzy odwiedzający seniorów w domach i oferującym im możliwość zakupu produktów w „atrakcyjnych” cenach, (np. cudowna pościel lecząca reumatyzm), firmy organizujące spotkania promocyjne w klubach osiedlowych (senior dostaje zaproszenie na pokaz garnków, któremu towarzyszy rozdawanie upominków; celem spotkania jest skłonienie seniora do podpisania niekorzystnej umowy, w wyniku której nabędzie zbędne i słabej jakości produkty po zawyżonej cenie), fałszywy wnuczek (osoba podszywająca się pod rzekomego wnuczka seniora, próbująca wyłudzić od niego pieniądz pod pretekstem problemów finansowych/ze zdrowiem).

Skoro seniorzy-konsumenci są grupą zróżnicowaną oznacza to, że można ich podzielić na segmenty. Ciekawą koncepcję w tym zakresie zaproponował G.Moschis, wyróżniając: zdrowego pustelnika, schorowanego podróżnika, niedołężnego samotnika i zdrowego rozpustnika.

Opisowi zachowań typowych dla poszczególnych segmentów seniorów-konsumentów zostanie poświęcona II część artykułu.